अथर्ववेद - काण्ड 19/ सूक्त 32/ मन्त्र 2
नास्य॒ केशा॒न्प्र व॑पन्ति॒ नोर॑सि ताड॒मा घ्न॑ते। यस्मा॑ अच्छिन्नप॒र्णेन॑ द॒र्भेन॒ शर्म॒ यच्छ॑ति ॥
स्वर सहित पद पाठन। अ॒स्य॒। केशा॑न्। प्र। व॒प॒न्ति॒। न। उर॑सि। ताड॑म्। आ। घ्न॒ते॒। यस्मै॑। अ॒च्छि॒न्न॒ऽप॒र्णेन॑। द॒र्भेण॑। शर्म॑। य॒च्छ॒ति ॥३२.२॥
स्वर रहित मन्त्र
नास्य केशान्प्र वपन्ति नोरसि ताडमा घ्नते। यस्मा अच्छिन्नपर्णेन दर्भेन शर्म यच्छति ॥
स्वर रहित पद पाठन। अस्य। केशान्। प्र। वपन्ति। न। उरसि। ताडम्। आ। घ्नते। यस्मै। अच्छिन्नऽपर्णेन। दर्भेण। शर्म। यच्छति ॥३२.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 19; सूक्त » 32; मन्त्र » 2
भाषार्थ -
(अस्य) इसके (केशान्) केशों को (प्र वपन्ति न) कोई उखाड़ते नहीं, (न) और न (उरसि) इसकी छाती पर (ताडम्) ताड़ना अर्थात् चोट (आ घ्नते) मारते हैं, (यस्मै) जिसके लिए कि (अच्छिन्नपर्णेन) अनश्वर-परिपालक, (दर्भेण) तथा अविद्याग्रन्थिविदारक परमेश्वर द्वारा पुरोहित (शर्म) सुख और आश्रय (यच्छति) प्रदान करता है।
टिप्पणी -
[दर्भेण=दृणानि विदारयति (उणा० ३.१५१)। अच्छिन्नः= छिन्न-भिन्न न होनेवाला=अनश्वरःपर्णः= परिपालक। समग्र राष्ट्रों के अधिकारी तथा प्रजाजन यदि सच्चे आस्तिक बन जाएँ, तो परस्पर युद्ध न होने पर परस्पर केशनोचन अर्थात् केशाकेशि युद्ध, तथा परस्पर आघात सर्वदा के लिए बन्द हो जाएँ।]