English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 11/ मन्त्र 3
सूक्त - शुक्रः
देवता - कृत्यादूषणम्
छन्दः - त्रिपदापरोष्णिक्
सूक्तम् - श्रेयः प्राप्ति सूक्त
प्रति॒ तम॒भि च॑र॒ यो ऽस्मान्द्वेष्टि॒ यं व॒यं द्वि॒ष्मः। आ॑प्नु॒हि श्रेयां॑स॒मति॑ स॒मं क्रा॑म ॥
स्वर सहित पद पाठप्रति॑ । तम् । अ॒भि । च॒र॒ । य: । अ॒स्मान् । द्वेष्टि॑ । यम् । व॒यम् । द्वि॒ष्म: । आ॒प्नु॒हि । श्रेयां॑सम् । अति॑ । स॒मम् । क्रा॒म॒ ॥११.३॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रति तमभि चर यो ऽस्मान्द्वेष्टि यं वयं द्विष्मः। आप्नुहि श्रेयांसमति समं क्राम ॥
स्वर रहित पद पाठप्रति । तम् । अभि । चर । य: । अस्मान् । द्वेष्टि । यम् । वयम् । द्विष्म: । आप्नुहि । श्रेयांसम् । अति । समम् । क्राम ॥११.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 11; मन्त्र » 3
मन्त्र विषय - পুরুষার্থোপদেশঃ
भाषार्थ -
[হে রাজন্ !] (তম্ প্রতি) সেই [দুরাচারী পুরুষের] দিকে (অভিচর) আরোহণ করো, (যঃ) যে (অস্মান্) আমাদের সাথে (দ্বেষ্টি) শত্রুতা/দ্বেষ করে এবং (যম্) যার প্রতি (বয়ম্) আমরা (দ্বিষ্মঃ) অপ্রীতি করি। (শ্রেয়াংসম্) অধিক গুণী [পরমেশ্বর বা মনুষ্য] কে (আপ্নুহি) তুমি প্রাপ্ত করো, (সমম্) তুল্যবলবান [মনুষ্য] থেকে (অতি=অতীত্য) বর্ধিত হয়ে (ক্রাম) পাদবিক্ষেপ করো/অগ্রগামী হও ॥৩॥
भावार्थ - যে ছলনাকারী কপট ধর্মাত্মাদের সাথে অপ্রীতি করে এবং যে দুষ্কর্মীদের প্রতি ধর্মাত্মাগণ ঘৃণা করে, রাজা সেই দুষ্টদের বশবর্তী করে দণ্ড প্রদান করুক ॥ ২–সকল মনুষ্য শারীরিক ও মানসিক রোগ দূর করে সত্য ধর্মে প্রবৃত্ত হোক এবং প্রয়ত্নপূর্বক সদৈব উন্নতি করুক ॥৩॥
इस भाष्य को एडिट करें