English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 30/ मन्त्र 4
सूक्त - प्रजापतिः
देवता - ओषधिः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - कामिनीमनोऽभिमुखीकरण सूक्त
यदन्त॑रं॒ तद्बाह्यं॒ यद्बाह्यं॒ तदन्त॑रम्। क॒न्या॑नां वि॒श्वरू॑पाणां॒ मनो॑ गृभायौषधे ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । अन्त॑रम् । तत् । बाह्य॑म् । यत् । बाह्य॑म् । तत् । अन्त॑रम् । क॒न्या᳡नाम् । वि॒श्वऽरू॑पाणाम् । मन॑: । गृ॒भा॒य॒ । ओ॒ष॒धे॒ ॥३०.४॥
स्वर रहित मन्त्र
यदन्तरं तद्बाह्यं यद्बाह्यं तदन्तरम्। कन्यानां विश्वरूपाणां मनो गृभायौषधे ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । अन्तरम् । तत् । बाह्यम् । यत् । बाह्यम् । तत् । अन्तरम् । कन्यानाम् । विश्वऽरूपाणाम् । मन: । गृभाय । ओषधे ॥३०.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 30; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - গৃহস্থাশ্রমপ্রবেশায়োপদেশঃ
भाषार्थ -
[হে বর ! (যৎ) যা কিছু প্রীতিভাব আদি] (অন্তরম্) অন্তরে [তোমার হৃদয়ে] আছে, (তৎ) তা (বাহ্যম্) বাইরে [কন্যার কাছে প্রকট] হোক এবং (যৎ) যা কিছু [প্রীতিভাব] (বাহ্যম্) বাইরে [প্রকট করা হয়,] (তৎ) তা (অন্তরম্) অন্তরে [কন্যার হৃদয়ে স্থির হোক] (ওষধে) হে তাপনাশক [ঔষধিরূপ বর] (বিশ্বরূপাণাম্) সর্বসুন্দরী (কন্যানাম্) কন্যাদের [কন্যার] (মনঃ) মনকে (গৃভায়) গ্রহণ করো ॥৪॥
भावार्थ - বর হার্দিক প্রীতিতে কন্যার সাথে ব্যবহার/আচরণ করুক এবং পত্নীও পতির সাথে হার্দিক প্রীতি করুক। এইভাবে পরস্পর প্রসন্নতাপূর্বক গৃহলক্ষ্মী বৃদ্ধি হবে এবং নিত্যপ্রতি আনন্দ থাকবে। (কন্যানাম্) বহুবচন একজনের জন্য আদরার্থে এবং মন্ত্রে যে বরকে উপদেশ আছে, তা কন্যার জন্যও বোঝা উচিৎ ॥৪॥
इस भाष्य को एडिट करें