English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 123/ मन्त्र 1
तत्सूर्य॑स्य देव॒त्वं तन्म॑हि॒त्वं म॒ध्या कर्तो॒र्वित॑तं॒ सं ज॑भार। य॒देदयु॑क्त ह॒रितः॑ स॒धस्था॒दाद्रात्री॒ वास॑स्तनुते सि॒मस्मै॑ ॥
स्वर सहित पद पाठतत् । सूर्य॑स्य । दे॒व॒ऽत्वम् । तत् । म॒हि॒ऽत्वम् । म॒ध्या । कर्तो॑: । विऽत॑तम् । सम् । ज॒भा॒र॒ ॥ य॒दा । इत् । अयु॑क्त । ह॒रित॑: । स॒धऽस्था॑त् । आत् । रात्री॑ । वास॑: । त॒नु॒ते॒ । सि॒मस्मै॑ ॥१२३.१॥
स्वर रहित मन्त्र
तत्सूर्यस्य देवत्वं तन्महित्वं मध्या कर्तोर्विततं सं जभार। यदेदयुक्त हरितः सधस्थादाद्रात्री वासस्तनुते सिमस्मै ॥
स्वर रहित पद पाठतत् । सूर्यस्य । देवऽत्वम् । तत् । महिऽत्वम् । मध्या । कर्तो: । विऽततम् । सम् । जभार ॥ यदा । इत् । अयुक्त । हरित: । सधऽस्थात् । आत् । रात्री । वास: । तनुते । सिमस्मै ॥१२३.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 123; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - সূর্যকৃত্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(তৎ) তিনি [ব্রহ্ম] (সূর্যস্য) সূর্যের (মধ্যঃ) মধ্যে (তৎ) প্রসিদ্ধ (বিততম্) বিস্তৃত/প্রশস্ত (দেবত্বম্) প্রকাশত্বকে, (মহিত্বম্) মহত্ত্বকে এবং (কর্তোঃ) [আকর্ষণ আদি] কর্মকে (সম্ জভার) বন্টন করে রেখেছেন−যাতে (যদা ইৎ) যখনই সেই [সূর্য] (হরিতঃ) রস প্রেরক কিরণসমূহ (সধস্থাৎ) একই/সমান স্থানে (অয়ুক্ত) যুক্ত করে, [সামনে অগ্রসর হয়], (আৎ) তখনই (রাত্রী) রাত্রী (সিমস্মৈ) সকলের জন্য (বাসঃ) বস্ত্র [অন্ধকার] (তনুতে) বিস্তার করে॥১॥
भावार्थ - পরমাত্মা যিনি অনেক তেজস্বী, আকর্ষক সূর্যলোক সৃষ্টি করেছেন, এবং যিনি সেই সূর্য এবং পৃথিবীর গতি দ্বারা প্রকাশ এবং রাত্রি নির্মাণ করে প্রাণীদের কার্যকুশলতা এবং বিশ্রাম প্রদান করেন, সমস্ত মনুষ্য সেই জগদীশ্বরের উপাসনা করুক ॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদে আছে-১।১১।৪,৫ ॥
इस भाष्य को एडिट करें