English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 95/ मन्त्र 3
त्वं सिन्धूँ॒रवा॑सृजोऽध॒राचो॒ अह॒न्नहि॑म्। अ॑श॒त्रुरि॑न्द्र जज्ञिषे॒ विश्वं॑ पुष्यसि॒ वार्यं॒ तं त्वा॒ परि॑ ष्वजामहे॒ नभ॑न्तामन्य॒केषां॑ ज्या॒का अधि॒ धन्व॑सु ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । सिन्धू॑न् । अव॑ । अ॒सृ॒ज॒: । अ॒ध॒राच॑: । अह॑न् । अहि॑म् ॥ अ॒श॒त्रु: । इ॒न्द्र॒ । ज॒ज्ञि॒षे॒ । विश्व॑म् । पु॒ष्य॒सि॒ । वार्य॑म् । तम् । त्वा॒ । परि॑ । स्व॒जा॒म॒हे॒ । नभ॑न्ताम् । अ॒न्य॒केषा॑म् । ज्या॒का: । अधि॑ । धन्व॑ऽसु ॥९५.३॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वं सिन्धूँरवासृजोऽधराचो अहन्नहिम्। अशत्रुरिन्द्र जज्ञिषे विश्वं पुष्यसि वार्यं तं त्वा परि ष्वजामहे नभन्तामन्यकेषां ज्याका अधि धन्वसु ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । सिन्धून् । अव । असृज: । अधराच: । अहन् । अहिम् ॥ अशत्रु: । इन्द्र । जज्ञिषे । विश्वम् । पुष्यसि । वार्यम् । तम् । त्वा । परि । स्वजामहे । नभन्ताम् । अन्यकेषाम् । ज्याका: । अधि । धन्वऽसु ॥९५.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 95; मन्त्र » 3
मन्त्र विषय - রাজকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ত্বম্) তুমি (অধরাচঃ) অধোমুখে প্রবহমান (সিন্ধূন্) নদী-নালা (অ অসৃজঃ) উন্মুক্ত করেছো, (অহিম্) বাধা প্রদানকারী বিঘ্ন/শত্রুকে (অহন্) তুমি দূর/বিনাশ করেছো। (ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [মহাপ্রতাপী রাজন্] তুমি (অশত্রুঃ) অশত্রু (জজ্ঞিষে) হয়েছো, (বিশ্বম্) বিশ্বে (বার্যম্) জলের সংযোগে উৎপন্ন হওয়া [অন্নাদি] (পুষ্যসি) তুমি পুষ্ট করো, (তম্) সেই (ত্বাম্) তোমার সঙ্গে (পরি ষ্বজামহে) আমরা মিলিত হই। (অন্যকেষাম্) অন্য কুৎসিত শত্রুর [মন্ত্র ২] ॥৩॥
भावार्थ - রাজা পর্বত আদি জলযুক্ত স্থান থেকে নদী-নালা নির্গত/প্রস্তুত করে চাষাবাদ আদি উদ্যম বৃদ্ধি করে, যাতে প্রজাগণ তাঁর প্রতি অত্যন্ত প্রীত-সন্তুষ্ট হয় ॥৩॥
इस भाष्य को एडिट करें