Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 3 > सूक्त 27

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 27/ मन्त्र 2
    सूक्त - अथर्वा देवता - दक्षिणदिक्, इन्द्रः, तिरश्चिराजी, पितरगणः छन्दः - पञ्चपदा ककुम्मत्यष्टिः सूक्तम् - शत्रुनिवारण सूक्त

    दक्षि॑णा॒ दिगिन्द्रो॑ऽधिपति॒स्तिर॑श्चिराजी रक्षि॒ता पि॒तर॒ इष॑वः। तेभ्यो॒ नमो॑ऽधिपतिभ्यो॒ नमो॑ रक्षि॒तृभ्यो॒ नम॒ इषु॑भ्यो॒ नम॑ एभ्यो अस्तु। यो॒स्मान्द्वेष्टि॒ यं व॒यं द्वि॒ष्मस्तं वो॒ जम्भे॑ दध्मः ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दक्षि॑णा । दिक् । इन्द्र॑: । अधि॑ऽपति: । तिर॑श्चिऽराजि: । र॒क्षि॒ता । पि॒तर॑: । इष॑व: । तेभ्य॑: । नम॑: । अधि॑पतिऽभ्य: । नम॑: । र॒क्षि॒तृऽभ्य॑: । नम॑: । इषु॑ऽभ्य: । नम॑: । ए॒भ्य॒: । अ॒स्तु॒ ।य: । अ॒स्मान् । द्वेष्टि॑ । यम् । व॒यम् । द्वि॒ष्म: । तम् । व॒: । जम्भे॑ । द॒ध्म: ॥२७.२॥


    स्वर रहित मन्त्र

    दक्षिणा दिगिन्द्रोऽधिपतिस्तिरश्चिराजी रक्षिता पितर इषवः। तेभ्यो नमोऽधिपतिभ्यो नमो रक्षितृभ्यो नम इषुभ्यो नम एभ्यो अस्तु। योस्मान्द्वेष्टि यं वयं द्विष्मस्तं वो जम्भे दध्मः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    दक्षिणा । दिक् । इन्द्र: । अधिऽपति: । तिरश्चिऽराजि: । रक्षिता । पितर: । इषव: । तेभ्य: । नम: । अधिपतिऽभ्य: । नम: । रक्षितृऽभ्य: । नम: । इषुऽभ्य: । नम: । एभ्य: । अस्तु ।य: । अस्मान् । द्वेष्टि । यम् । वयम् । द्विष्म: । तम् । व: । जम्भे । दध्म: ॥२७.२॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 27; मन्त्र » 2

    भाषार्थ -
    (দক্ষিণা-০-ণায়াঃ) দক্ষিণ বা ডানদিকের (দিক্=দিশঃ) দিশার (ইন্দ্রঃ) পরম ঐশ্বর্যসম্পন্ন ইন্দ্র [অধিকারী সেনাপতি] (অধিপতিঃ) অধিষ্ঠাতা, (তিরশ্চিরাজিঃ) তির্যক ধারযুক্ত সাপ যদ্বা পশু পক্ষী আদির পংক্তি [এর সমান সেনা ব্যূহ] (রক্ষিতা) রক্ষক হোক, (পিতরঃ) রক্ষা করার জন্য (ইষবঃ) বাণ হোক। (তেভ্যঃ) সেই (অধিপতিভ্যঃ) অধিষ্ঠাতা ও (রক্ষিতৃভ্যঃ) রক্ষকদের জন্য (নমো নমঃ) অনেক অনেক সৎকার বা অন্ন এবং (এভ্যঃ) এই (ইষুভ্যঃ) বাণ [বাণধারী] রক্ষকদের জন্য (নমোনমঃ) অনেক-অনেক সৎকার বা অন্ন (অস্তু) হোক। (যঃ) যে [শত্রু] (অস্মান্) আমাদের সাথে (দ্বেষ্টি) শত্রুতা করে, [অথবা] (যম্) যে [শত্রুদের সাথে] (বয়ম্) আমরা (দ্বিষ্মঃ) শত্রুতা করি, [হে বীরগণ] (তম্) তাঁকে (বঃ) তোমাদের (জম্ভে) দৃঢ় বন্ধনে (দধ্মঃ) আমরা ধরি/স্থাপন করি ॥২॥

    भावार्थ - উক্ত দিশায় [ইন্দ্র পদধারী সেনাপতি] (তিরশ্চিরাজিঃ) নামক সেনা ব্যূহ করে শত্রুদের জয় করে সৈনিকদের সহিত যশস্বী হয়ে ধর্মাত্মাদের রক্ষা করুক ॥২॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top