अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 11/ मन्त्र 5
सूक्त - ब्रह्मा, भृग्वङ्गिराः
देवता - इन्द्राग्नी, आयुः, यक्ष्मनाशनम्
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दीर्घायुप्राप्ति सूक्त
प्र वि॑शतं प्राणापानावन॒ड्वाहा॑विव व्र॒जम्। व्य॒१॒॑न्ये य॑न्तु मृ॒त्यवो॒ याना॒हुरित॑रान्छ॒तम् ॥
स्वर सहित पद पाठप्र । वि॒श॒त॒म् । प्रा॒णा॒पा॒नौ॒ । अ॒न॒ड्वाहौ॑ऽइव । व्र॒जम् । वि । अ॒न्ये । य॒न्तु॒ । मृ॒त्यव॑: । यान् । आ॒हु: । इत॑रान् । श॒तम् ॥११.५॥
स्वर रहित मन्त्र
प्र विशतं प्राणापानावनड्वाहाविव व्रजम्। व्यन्ये यन्तु मृत्यवो यानाहुरितरान्छतम् ॥
स्वर रहित पद पाठप्र । विशतम् । प्राणापानौ । अनड्वाहौऽइव । व्रजम् । वि । अन्ये । यन्तु । मृत्यव: । यान् । आहु: । इतरान् । शतम् ॥११.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 11; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(প্রাণাপানৌ) হে প্রাণ ও অপান ! (প্র বিশতম্) তোমরা রোগীর মধ্যে প্রবেশ করো, (ইব) যেমন (অনড্বাহৌ) শকটবাহনে সমর্থ দুটি বলদ (ব্রজম) গো-শালায় প্রবিষ্ট হয়। (অন্যে) অন্য (মৃত্যুঃ) মৃত্যু-সমূহ (বি যন্তু) বিগত হয়ে যাক (যান্ আহুঃ) যাদের বলা হয়, (ইতরাম্ শতম্) সেগুলো থেকে ভিন্ন শত।
टिप्पणी -
[ভিন্ন= যক্ষ্মা রোগ থেকে ভিন্ন রোগ। শতম্ = শত বর্ষের আয়ুতে ব্যাপী অন্য রোগ।]