English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 12/ मन्त्र 4
सूक्त - ब्रह्मा
देवता - शाला, वास्तोष्पतिः
छन्दः - शक्वरीगर्भा जगती
सूक्तम् - शालनिर्माण सूक्त
इ॒मां शालां॑ सवि॒ता वा॒युरिन्द्रो॒ बृह॒स्पति॒र्नि मि॑नोतु प्रजा॒नन्। उ॒क्षन्तू॒द्ना म॒रुतो॑ घृ॒तेन॒ भगो॑ नो॒ राजा॒ नि कृ॒षिं त॑नोतु ॥
स्वर सहित पद पाठइ॒माम् । शाला॑म् । स॒वि॒ता । वा॒यु: । इन्द्र॑: । बृह॒स्पति॑: । नि । मि॒नो॒तु॒ । प्र॒ऽजा॒नन् । उ॒क्षन्तु॑ । उ॒द्ना । म॒रुत॑: । घृ॒तेन॑ । भग॑: । न॒: । राजा॑ । नि । कृ॒षिम् । त॒नो॒तु॒ ॥१२.४॥
स्वर रहित मन्त्र
इमां शालां सविता वायुरिन्द्रो बृहस्पतिर्नि मिनोतु प्रजानन्। उक्षन्तूद्ना मरुतो घृतेन भगो नो राजा नि कृषिं तनोतु ॥
स्वर रहित पद पाठइमाम् । शालाम् । सविता । वायु: । इन्द्र: । बृहस्पति: । नि । मिनोतु । प्रऽजानन् । उक्षन्तु । उद्ना । मरुत: । घृतेन । भग: । न: । राजा । नि । कृषिम् । तनोतु ॥१२.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 12; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(ইমাম্ শালাম্) এই শালা/বাসভবনকে (সবিতা) সবিতা, (বায়ুঃ) বায়ু, (ইন্দ্রঃ) প্রকাশৈশ্বর্যসম্পন্ন আদিত্য [সুরক্ষিত করুক], (প্রজানন্) আবাস নির্মাণ সম্পর্কে জ্ঞাত (বৃহস্পতিঃ) বৃহতী বেদবাণীর পতি (নিমিনোতু) নির্মাণ করুক বা নির্মাণে সহায়ক বস্তুগুলোকে এর মধ্যে প্রক্ষেপণ করুক। (মরুতঃ) বায়ু (উদ্না) জল দ্বারা, (ঘৃতেন্) এবং ঘৃত দ্বারা (উক্ষন্তু) সিঞ্চন করুক, (নঃ) আমাদের (ভগঃ) ভাগ্যবান্ (রাজা) রাষ্ট্রপতি (কৃষিম্) কৃষির (নিতনোতু) নিত্য বিস্তার করুক।
टिप्पणी -
[বায়ু, উদিত আদিত্য, এবং "সবিতা অর্থাৎ উদীয়মান আদিত্য"= এরা আমাদের রক্ষা করে। অগ্নি আদির ব্যাখ্যা দেখো (অথর্ব০ ৩।১১।৪)। ঘৃতেন =বর্ষা দ্বারা তৃণ পাওয়ার পর গরুদের থেকে প্রাপ্ত ঘৃত। অথবা “ঘৃ রক্ষণে" ক্ষরিত হওয়া জল দ্বারা।]