Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 5 के सूक्त 35 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 35/ मन्त्र 2
    ऋषिः - संवरणः प्राजापत्यः देवता - इन्द्र: छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    यदि॑न्द्र ते॒ चत॑स्रो॒ यच्छू॑र॒ सन्ति॑ ति॒स्रः। यद्वा॒ पञ्च॑ क्षिती॒नामव॒स्तत्सु न॒ आ भ॑र ॥२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यत् । इ॒न्द्र॒ । ते॒ । चत॑स्रः । यत् । शू॒र॒ । सन्ति॑ । ति॒स्रः । यत् । वा॒ । पञ्च॑ । क्षि॒ती॒नाम् । अवः॑ । तत् । सु । नः॒ । आ । भ॒र॒ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यदिन्द्र ते चतस्रो यच्छूर सन्ति तिस्रः। यद्वा पञ्च क्षितीनामवस्तत्सु न आ भर ॥२॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यत्। इन्द्र। ते। चतस्रः। यत्। शूर। सन्ति। तिस्रः। यत्। वा। पञ्च। क्षितीनाम्। अवः। तत्। सु। नः। आ। भर ॥२॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 35; मन्त्र » 2
    अष्टक » 4; अध्याय » 2; वर्ग » 5; मन्त्र » 2

    भावार्थ -
    भा०—हे ( इन्द्र) ऐश्वर्यवन्! (यत्) जा ( ते ) तेरी (चतस्रः) साम, दान, भेद, और दण्ड ये चार वृत्तियां और ( शूर यत् तिस्रः सन्ति) हे शूरवीर पुरुष ! जो तेरी तीन सभाएं वा दण्ड, धन और मन्त्र ये तीन शक्तियां हैं ( यद् वा ) और जो ( क्षितीनाम् अवः ) प्रजाओं के रक्षणार्थ पांच सहायक, साधन, उपाय और देश और काल की अनुकूलतायें हैं ( तत् ) उन सबको ( नः ) हमारे लिये तू ( सु आ भर ) सब प्रकार से प्राप्त करा । अथवा–( क्षितीनां चतस्रः तिस्रः पञ्च वा तत् नः आभर ) प्रजाओं के बीच चार वर्ण अथवा आन्वीक्षिकी, त्रयी वार्ता और दण्डनीति ये चार विद्याएं तीन महासभाएं और पांच विभाग व पञ्चाङ्ग सिद्धि हैं उनको हमारे लिये स्थिर कर ।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - प्रभूवसुराङ्गिरस ऋषिः ॥ इन्द्रो देवता ॥ छन्दः–१ निचृदनुष्टुप् । ३ भुरिगनुष्टुप् । ७ अनुष्टुप् । २ भुरिगुष्णिक् । ४, ५, ६ स्वराडुष्णिक् । ८ भुरिग्बृहती ॥ अष्टर्चं सूक्तम् ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top