Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 6 के सूक्त 27 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 27/ मन्त्र 2
    ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः देवता - इन्द्र: छन्दः - स्वराट्पङ्क्ति स्वरः - पञ्चमः

    सद॑स्य॒ मदे॒ सद्व॑स्य पी॒ताविन्द्रः॒ सद॑स्य स॒ख्ये च॑कार। रणा॑ वा॒ ये नि॒षदि॒ सत्ते अ॑स्य पु॒रा वि॑विद्रे॒ सदु॒ नूत॑नासः ॥२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सत् । अ॒स्य॒ । मदे॑ । सत् । ऊँ॒ इति॑ । अ॒स्य॒ । पी॒तौ । इन्द्रः॑ । सत् । अ॒स्य॒ । स॒ख्ये । च॒का॒र॒ । रणाः॑ । वा॒ । ये । नि॒ऽसदि॑ । सत् । ते । अ॒स्य॒ । पु॒रा । वि॒वि॒द्रे॒ । सत् । ऊँ॒ इति॑ । नूत॑नासः ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    सदस्य मदे सद्वस्य पीताविन्द्रः सदस्य सख्ये चकार। रणा वा ये निषदि सत्ते अस्य पुरा विविद्रे सदु नूतनासः ॥२॥

    स्वर रहित पद पाठ

    सत्। अस्य। मदे। सत्। ऊँ इति। अस्य। पीतौ। इन्द्रः। सत्। अस्य। सख्ये। चकार। रणाः। वा। ये। निऽसदि। सत्। ते। अस्य। पुरा। विविद्रे। सत्। ऊँ इति। नूतनासः ॥२॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 27; मन्त्र » 2
    अष्टक » 4; अध्याय » 6; वर्ग » 23; मन्त्र » 2

    भावार्थ -
    ( इन्द्रः ) ऐश्वर्यवान् पुरुष, ( अस्य मदे ) इस राज्यैश्वर्य के आनन्द पूर्वक लाभ करने और दमन, शासन करने में ( सद् चकार ) सत्य, न्यायपूर्वक उत्तम कार्य ही करे। ( अस्य पीतौ ) इसके उपभोग और पालन करने के निमित्त ( सत् उ चकार ) ‘सत्’ अर्थात् प्रमाद रहित होकर यथोचित् उत्तम प्रबन्ध करे। ( अस्य सख्ये ) उसका मैत्रीभाव बनाये रखने के लिये ( सत् चकार ) सदा सत्य, न्यायोचित शुभ २ कर्म किया करे। (ये वा अस्य निषदि ) और जो इसके सिंहासन पर विराजने में ( रणाः ) आनन्द प्रसन्न होते हैं ( ते ) वे भी ( पुरा ) पहले और ( नूतनासः ) नये सभी ( सत् सत् उ विविद्रे ) उत्तम, उत्तम फल तथा शुभ पुरस्कार आदि लाभ करें।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - भरद्वाजा बार्हस्पत्य ऋषिः ॥ १ - ७ इन्द्रः । ८ अभ्यावर्तिनश्चायमानस्य दानस्तुतिर्देवता ।। छन्दः—१, २ स्वराट् पंक्ति: । ३, ४ निचृत्त्रिष्टुप् । ५, ७, ८ त्रिष्टुप् । ६ ब्राह्मी उष्णिक् ।।

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top