ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 16/ मन्त्र 9
स म॒न्द्रया॑ च जि॒ह्वया॒ वह्नि॑रा॒सा वि॒दुष्ट॑रः। अग्ने॑ र॒यिं म॒घव॑द्भ्यो न॒ आ व॑ह ह॒व्यदा॑तिं च सूदय ॥९॥
स्वर सहित पद पाठसः । म॒न्द्रया॑ । च॒ । जि॒ह्वया॑ । वह्निः॑ । आ॒सा । वि॒दुःऽत॑रः । अग्ने॑ । र॒यिम् । म॒घव॑त्ऽभ्यः । नः॒ । आ । व॒ह॒ । ह॒व्यऽदा॑तिम् । च॒ । सू॒द॒य॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
स मन्द्रया च जिह्वया वह्निरासा विदुष्टरः। अग्ने रयिं मघवद्भ्यो न आ वह हव्यदातिं च सूदय ॥९॥
स्वर रहित पद पाठसः। मन्द्रया। च। जिह्वया। वह्निः। आसा। विदुःऽतरः। अग्ने। रयिम्। मघवत्ऽभ्यः। नः। आ। वह। हव्यऽदातिम्। च। सूदय ॥९॥
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 16; मन्त्र » 9
अष्टक » 5; अध्याय » 2; वर्ग » 22; मन्त्र » 3
अष्टक » 5; अध्याय » 2; वर्ग » 22; मन्त्र » 3
विषय - उससे नाना प्रार्थनाएं ।
भावार्थ -
हे (अग्ने ) अग्रणी नायक ! (सः ) वह तू ( वह्निः ) राज्य कार्य-भार को उठाने वाला, धुरन्धर पुरुष ( मन्द्रया जिह्वया ) सब को हर्ष देने वाली वाणी और ( आसा ) हर्षप्रद मुख से तू ( विदुः-तरः) सबसे उत्तम विद्वान् होकर ( नः मघवद्भ्यः ) हमारे धनाढ्य पुरुषों को ( रयिम् आ वह ) ऐश्वर्य और बल प्राप्त करा और ( हव्य-दातिं च ) अन्न के विनाश या त्रुटि को ( सूदय ) दूर कर अर्थात् हमारे यहां ग्राह्य अन्न धनादि का टोटा कभी न हो ।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः। अग्निर्देवता॥ छन्द्रः - १ स्वराडनुष्टुप्। ५ निचृदनुष्टुप्। ७ अनुष्टुप्।। ११ भुरिगनुष्टुप्। २ भुरिग्बृहती। ३ निचृद् बृहती। ४, ९, १० बृहती। ६, ८, १२ निचृत्पंक्तिः।।
इस भाष्य को एडिट करें