ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 33/ मन्त्र 2
स्वर॑न्ति त्वा सु॒ते नरो॒ वसो॑ निरे॒क उ॒क्थिन॑: । क॒दा सु॒तं तृ॑षा॒ण ओक॒ आ ग॑म॒ इन्द्र॑ स्व॒ब्दीव॒ वंस॑गः ॥
स्वर सहित पद पाठस्वर॑न्ति । त्वा॒ । सु॒ते । नरः॑ । वसो॒ इति॑ । नि॒रे॒के । उ॒क्थिनः॑ । क॒दा । सु॒तम् । तृ॒षा॒णः । ओकः॑ । आ । ग॒मः॒ । इन्द्र॑ । स्व॒ब्दीऽइ॑व । वंस॑गः ॥
स्वर रहित मन्त्र
स्वरन्ति त्वा सुते नरो वसो निरेक उक्थिन: । कदा सुतं तृषाण ओक आ गम इन्द्र स्वब्दीव वंसगः ॥
स्वर रहित पद पाठस्वरन्ति । त्वा । सुते । नरः । वसो इति । निरेके । उक्थिनः । कदा । सुतम् । तृषाणः । ओकः । आ । गमः । इन्द्र । स्वब्दीऽइव । वंसगः ॥ ८.३३.२
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 33; मन्त्र » 2
अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 7; मन्त्र » 2
अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 7; मन्त्र » 2
विषय - प्रभु ईश्वर की उपासना।
भावार्थ -
हे (वसो) समस्त जगत् को बसाने, सबकी रक्षा करने हारे हे ( इन्द्र ) ऐश्वर्यवन् ! ( उक्थिनः नरः ) उत्तम वेद-वचन को धारण करने वाले जन, ( सुते ) इस उत्पन्न जगत् में, ( निरेके ) एकान्त में भी ( त्वा स्वरन्ति ) तुझे लक्ष्य कर पुकारते हैं। हे ( इन्द्र) ऐश्वर्यवन्, उत्तम गति से चलने हारा ( सु-अब्दीव ) गर्जते मेघवत् या महा वृषभवत् ( तृषाण: ) पिपासित के समान अति उत्कण्ठित होकर ( सुतं कदा आगमः ) इस उत्पन्न जीव संसार को कब प्राप्त हो।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - मेधातिथि: काण्व ऋषिः॥ इन्द्रो देवता॥ छन्दः—१—३, ५ बृहती। ४, ७, ८, १०, १२ विराड् बृहती। ६, ९, ११, १४, १५ निचृद् बृहती। १३ आर्ची भुरिग बृहती। १६, १८ गायत्री। १७ निचृद् गायत्री। १९ अनुष्टुप्॥ एकोनविंशत्यृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें