English
अथर्ववेद - काण्ड 11/ सूक्त 5/ मन्त्र 18
सूक्त - ब्रह्मा
देवता - ब्रह्मचारी
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - ब्रह्मचर्य सूक्त
ब्र॑ह्म॒चर्ये॑ण क॒न्या॒ युवा॑नं विन्दते॒ पति॑म्। अ॑न॒ड्वान्ब्र॑ह्म॒चर्ये॒णाश्वो॑ घा॒सं जि॑गीर्षति ॥
स्वर सहित पद पाठब्र॒ह्म॒ऽचर्ये॑ण । क॒न्या᳡ । युवा॑नम् । वि॒न्द॒ते॒ । पति॑म् । अ॒न॒ड्वान् । ब्र॒ह्म॒ऽचर्ये॑ण । अश्व॑: । घा॒सम् । जि॒गी॒र्ष॒ति॒ ॥७.१८॥
स्वर रहित मन्त्र
ब्रह्मचर्येण कन्या युवानं विन्दते पतिम्। अनड्वान्ब्रह्मचर्येणाश्वो घासं जिगीर्षति ॥
स्वर रहित पद पाठब्रह्मऽचर्येण । कन्या । युवानम् । विन्दते । पतिम् । अनड्वान् । ब्रह्मऽचर्येण । अश्व: । घासम् । जिगीर्षति ॥७.१८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 11; सूक्त » 5; मन्त्र » 18
পদার্থ -
ব্রহ্মচর্য়েণ কন্যা য়ুবানং বিন্দতে পতিম্।
অনুড্বান্ ব্রহ্মচর্য়েণাশ্বো ঘাসং জিগীর্ষতি ।।৮৭।।
(অথর্ব ১১।৫।১৮)
পদার্থঃ (ব্রহ্মচর্য়েণ) বেদ অধ্যয়ন ও ইন্দ্রিয়দমন দ্বারা (কন্যা) সুযোগ্য কন্যা (যুবানম্ পতিম্) ব্রহ্মচর্য দ্বারা বলবান, পালন পোষণে সক্ষম, ঐশ্বর্যবান যুবককে (বিন্দতে) প্রাপ্ত হয়। যেমন (অনড্বান্) রথ চালনাকারী ষাঁড়, (অশ্বঃ) ঘোড়া (ব্রহ্মচর্য়েণ) নিয়ম মেনে (ঘাসম্) তৃণাদিকে (জিগীর্ষতি) কামনা করে।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ কন্যা ব্রহ্মচর্য দ্বারা পূর্ণ বিদুষী ও যুবতী হয়ে পূর্ণ বিদ্বান যুবা পুরুষকে বিবাহ করে। যেভাবে ষাঁড়, ঘোড়া আদি বলবান ও শীঘ্রগামী পশু ঘাস, তৃণ খেয়ে ব্রহ্মচর্য নিয়ম মেনে বলবান সন্তান উৎপন্ন করে; তেমনই মানুষ পূর্ণ বিদ্বান হয়ে ব্রহ্মচর্য অবলম্বন করে মৃত্যুঞ্জয়ী যুবা হয়ে সদৃশ কন্যাকে নিয়ম পূর্বক বিবাহ করে এবং বলবান সুশীল সন্তান উৎপন্ন করে ।।৮৭।।
इस भाष्य को एडिट करें