English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 56
ऋषिः - कण्वो घौरः
देवता - ब्रह्मणस्पतिः
छन्दः - बृहती
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
प्रै꣢तु꣣ ब्र꣡ह्म꣢ण꣣स्प꣢तिः꣣ प्र꣢ दे꣣꣬व्ये꣢꣯तु सू꣣नृ꣡ता꣢ । अ꣡च्छा꣢ वी꣣रं꣡ न꣢꣯र्यं प꣣ङ्क्ति꣡रा꣢धसं दे꣣वा꣢ य꣣ज्ञं꣡ न꣢यन्तु नः ॥५६॥
स्वर सहित पद पाठप्र꣢ । ए꣣तु । ब्रह्म꣢꣯णः प꣡तिः꣢꣯ । प्र । दे꣣वी꣢ । ए꣣तु । सूनृ꣡ता꣢ । सु꣣ । नृ꣡ता꣢꣯ । अ꣡च्छ꣢꣯ । वी꣣र꣢म् । न꣡र्य꣢꣯म् । प꣣ङ्क्ति꣡रा꣢धसम् । प꣣ङ्क्ति꣢म् । रा꣣धसम् । देवाः꣢ । य꣣ज्ञ꣢म् । न꣣यन्तु । नः ॥५६॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रैतु ब्रह्मणस्पतिः प्र देव्येतु सूनृता । अच्छा वीरं नर्यं पङ्क्तिराधसं देवा यज्ञं नयन्तु नः ॥५६॥
स्वर रहित पद पाठ
प्र । एतु । ब्रह्मणः पतिः । प्र । देवी । एतु । सूनृता । सु । नृता । अच्छ । वीरम् । नर्यम् । पङ्क्तिराधसम् । पङ्क्तिम् । राधसम् । देवाः । यज्ञम् । नयन्तु । नः ॥५६॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 56
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 2
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 6;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 2
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 6;
Acknowledgment
পদার্থ -
প্রৈতু ব্রহ্মণস্পতিঃ প্র দেব্যেতু সূনৃতা ।
অচ্ছা বীরং নর্যং পঙ্ক্তিরাধসং, দেবা যজ্ঞং নয়ন্তু নঃ।।১৪।।
(সাম ৫৬)
পদার্থঃ (ব্রহ্মণস্পতিঃ) ব্রহ্মাণ্ডপতি অথবা বেদের পতি পরমাত্মা (নঃ প্রৈতু) আমাদের দ্বারা প্রাপ্ত হোক। (দেবী সূনৃতা) বেদবাণী (অচ্ছা) উত্তম প্রকারে (প্র এতু) আমাদের প্রাপ্ত হোক। (বীরং নর্যম্) সর্বত্র সঞ্চারণ হওয়ার যোগ্য, মনুষ্যদের জন্য হিতকর, (পঙ্ক্তিরাধসম্) যজমান, ব্রহ্মা, অধ্বর্যু, হোতা ও উদ্গাতা এই পাঁচ ঋত্বিক দ্বারা সেবিত (যজ্ঞম্) যজ্ঞকে (দেবা নয়ন্তু) অগ্নি বায়ু আদি ভৌতিক দেবতা নিয়ে গিয়ে সর্বত্র ছড়িয়ে দিক।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ হে ব্রহ্মাণ্ডের পতি! আমরা সবাই তোমার কাছে তিনটি বস্তুর কামনা করছিঃ ১. পরমব্রহ্ম অর্থাৎ তোমাকে প্রাপ্তি, ২. বেদ বিদ্যা প্রাপ্তি এবং ৩. জ্ঞান প্রাপ্তি। অথবা আমরা যজমানগণ মন থেকে ঈশ্বরের কাছে এই তিনটি আকাঙ্ক্ষা করছিঃ ১. আমাদের মন দ্বারা যেন সর্বদা ঈশ্বরের চিন্তন, ২. বাণী দ্বারা যেন বেদ মন্ত্র সমূহ উচ্চারণ এবং ৩. যজ্ঞ কর্মের দ্বারা যেন অগ্নিতে আহুতি প্রদান করতে পারি।।১৪।।
इस भाष्य को एडिट करें