English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 680
ऋषिः - वसिष्ठो मैत्रावरुणिः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - प्रगाथः(विषमा बृहती समा सतोबृहती)
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम -
2
अ꣣भि꣡ त्वा꣢ शूर नोनु꣣मो꣡ऽदु꣢ग्धा इव धे꣣न꣡वः꣢ । ई꣡शा꣢न꣣म꣡स्य जग꣢꣯तः स्व꣣र्दृ꣢श꣣मी꣡शा꣢नमिन्द्र त꣣स्थु꣡षः꣢ ॥६८०॥
स्वर सहित पद पाठअ꣣भि꣢ । त्वा꣣ । शूर । ना꣡नु꣢꣯मः । अ꣡दु꣢꣯ग्धाः । अ । दु꣣ग्धाः । इव । धे꣡न꣢वः । ई꣡शा꣢꣯नम् । अ꣣स्य꣢ । ज꣡ग꣢꣯तः । स्व꣣र्दृ꣡श꣢म् । स्वः꣣ । दृ꣡श꣢꣯म् । ई꣡शा꣢꣯नम् । इ꣣न्द्र । तस्थु꣡षः꣢ ॥६८०॥
स्वर रहित मन्त्र
अभि त्वा शूर नोनुमोऽदुग्धा इव धेनवः । ईशानमस्य जगतः स्वर्दृशमीशानमिन्द्र तस्थुषः ॥६८०॥
स्वर रहित पद पाठ
अभि । त्वा । शूर । नानुमः । अदुग्धाः । अ । दुग्धाः । इव । धेनवः । ईशानम् । अस्य । जगतः । स्वर्दृशम् । स्वः । दृशम् । ईशानम् । इन्द्र । तस्थुषः ॥६८०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 680
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 11; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 4; सूक्त » 1; मन्त्र » 1
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 11; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 4; सूक्त » 1; मन्त्र » 1
Acknowledgment
পদার্থ -
অভি ত্বা শূর নোনুমোঽদুগ্ধা ইব ধেনবঃ।
ঈশানমস্য জগতঃ স্বর্দৃশমীশানমিন্দ্র তস্থুষঃ।।৮১।।
(সাম ৬৮০)
পদার্থঃ (শূর) মহাবিক্রমী (ইন্দ্র) পরমেশ্বর (অস্য) এই (জগতঃ) জগতের (ঈশানম্) ঈশ্বর এবং (তস্থুষঃ) স্থাবরেরও (ঈশানম্) স্বামী। (স্বর্দৃশম্) সূর্যের প্রকাশক (ত্বা) তোমাকে (অদুগ্ধা ইব ধেনবঃ) বিনা দোহনকৃত গাভীর ন্যায় অর্থাৎ যেমন বিনা দোহন করা গাভী নিজের বাচ্চার জন্য দৌড়ে আসে, তেমনি ভক্তি দ্বারা নম্র আমরা তোমার প্রিয় সন্তান (অভি নোনুমঃ) সমস্ত দিক দিয়ে বারবার প্রণাম করি।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ হে মহাশক্তিমান পরমেশ্বর! তুমি চরাচর সংসারের অধিপতি, সূর্য ইত্যাদি সমস্ত জ্যোতির প্রকাশক। যেমন জঙ্গলে অনেক প্রকারের ঘাস ইত্যাদি খেয়ে গরু নিজের বাচ্চাকে দুধ পান করানোর জন্য দৌড়ে চলে আসে, তেমনি প্রেম এবং ভক্তিতে নম্র হয়ে আমরা তোমাকে বারবার প্রণাম করে তোমার শরণে আসি।।৮১।।
इस भाष्य को एडिट करें