साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 58/ मन्त्र 1
ऋषि: - मेध्यः काण्वः
देवता - विश्वे देवा ऋत्विजो वा
छन्दः - भुरिक्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
यमृ॒त्विजो॑ बहु॒धा क॒ल्पय॑न्त॒: सचे॑तसो य॒ज्ञमि॒मं वह॑न्ति । यो अ॑नूचा॒नो ब्रा॑ह्म॒णो यु॒क्त आ॑सी॒त्का स्वि॒त्तत्र॒ यज॑मानस्य सं॒वित् ॥
स्वर सहित पद पाठयम् । ऋ॒त्विजः॑ । ब॒हु॒धा । क॒ल्पय॑न्तः । सऽचे॑तसः । य॒ज्ञम् । इ॒मम् । वह॑न्ति । यः । अ॒नू॒चा॒नः । ब्रा॒ह्म॒णः । यु॒क्तः । आ॒सी॒त् । का । स्वि॒त् । तत्र॑ । यज॑मानस्य । स॒म्ऽवित् ॥
स्वर रहित मन्त्र
यमृत्विजो बहुधा कल्पयन्त: सचेतसो यज्ञमिमं वहन्ति । यो अनूचानो ब्राह्मणो युक्त आसीत्का स्वित्तत्र यजमानस्य संवित् ॥
स्वर रहित पद पाठयम् । ऋत्विजः । बहुधा । कल्पयन्तः । सऽचेतसः । यज्ञम् । इमम् । वहन्ति । यः । अनूचानः । ब्राह्मणः । युक्तः । आसीत् । का । स्वित् । तत्र । यजमानस्य । सम्ऽवित् ॥ ८.५८.१
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 58; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 29; मन्त्र » 1
Acknowledgment
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 29; मन्त्र » 1
Acknowledgment
Meaning -
In the yajna of existence and human life, which the yajakas, Vishvedevas, natural forces of divinity in the cosmic yajna, and human senses and mind in the individual yajna of life, all vital, alert and expert in their own ways, organise, conduct and carry on harmoniously in many different participative ways, and in the same yajna when some pious, intelligent and fortunate soul in communion is joined with the supreme divinity of the yajna, then in that state of samadhi what is the nature and character of this yajamana’s state of knowledge and spiritual awareness?
Bhashya Acknowledgment
भावार्थ - हे मानव जीवन आत्म्याचे भोगसाधन आहे. त्याचे जीवन एक यज्ञ आहे. ज्याचे ऋत्विक् शरीराची अंगे आहेत. ती जेव्हा सशक्त व परस्पर सहमत राहून त्याचे संचालन करतात तेव्हा ब्रह्मवेत्ता जीवात्म्याला परम प्रभूचे सायुज्य प्राप्त होते. ही त्या यजमान आत्म्याची सर्वोत्कृष्ट आश्चर्यजनक उपलब्धी असते. मानवाचे हे कर्तव्य आहे की, त्याने आपल्या अंगांना वारंवार सशक्त बनवावे व ते एकमेकांचे सहायक बनावेत आणि त्यांनी मानवी जीवनरूपी यज्ञाचे संचालन करावे.
टिप्पणी -
विशेष - मानव जीवन यज्ञ का आहे? त्याचे अन्यत्रही या प्रकारे विश्लेषण केलेले आहे. ‘यज्ञो वै भुज्यु’ (यजु. १८-४२ सुख भोगण्याचा हेतू) (ऋ.द.) (यज्ञो वै सर्वाणि भुनक्ति श. ९-४-१-११) मानवाने आपल्या भोगसाधन जीवनाला एक यज्ञकर्म मानले पाहिजे. ज्याचा यजमान स्वत: (आत्मा) आहे व सर्व अंग ‘ऋत्विक’ (नियमपूर्वक यज्ञ करण्यास समर्थ) आहेत. ॥१॥
Bhashya Acknowledgment
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
Misc Websites, Smt. Premlata Agarwal
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Dhiman
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
Sri Dharampal Arya
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal
Bhashya Acknowledgment
No data
Bhashya Acknowledgment
Book Scanning By:
N/A
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Sri Durga Prasad Agarwal, Smt. Nageshwari, & Sri Arnob Ghosh
Donation for Typing/OCR By:
Committed by Sri Navinn Seksaria
First Proofing By:
Pending
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
Pending
Databasing By:
Sri Virendra Agarwal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal
Bhashya Acknowledgment
Book Scanning By:
N/A
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Dhiman
Donation for Typing/OCR By:
Dhananjay Joshi
First Proofing By:
Pending
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Virendra Agarwal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal