अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 1/ मन्त्र 2
सूक्त - अथर्वा
देवता - मरुद्गणः
छन्दः - विराड्गर्भा भुरिक्त्रिष्टुप्
सूक्तम् - शत्रु सेनासंमोहन सूक्त
यू॒यमु॒ग्रा म॑रुत ई॒दृशे॑ स्था॒भि प्रेत॑ मृ॒णत॒ सह॑ध्वम्। अमी॑मृण॒न्वस॑वो नाथि॒ता इ॒मे अ॒ग्निर्ह्ये॑षां दू॒तः प्र॒त्येतु॑ वि॒द्वान् ॥
स्वर सहित पद पाठयू॒यम् । उ॒ग्रा: । म॒रु॒त॒: । ई॒दृशे॑ । स्थ॒ । अ॒भि । प्र । इ॒त॒ । मृ॒णत॑ । सह॑ध्वम् । अमी॑मृणन् । वस॑व: । ना॒थि॒ता: । इ॒मे । अ॒ग्नि: । हि । ए॒षा॒म् । दू॒त: । प्र॒ति॒ऽएतु॑ । वि॒द्वान् ॥१.२॥
स्वर रहित मन्त्र
यूयमुग्रा मरुत ईदृशे स्थाभि प्रेत मृणत सहध्वम्। अमीमृणन्वसवो नाथिता इमे अग्निर्ह्येषां दूतः प्रत्येतु विद्वान् ॥
स्वर रहित पद पाठयूयम् । उग्रा: । मरुत: । ईदृशे । स्थ । अभि । प्र । इत । मृणत । सहध्वम् । अमीमृणन् । वसव: । नाथिता: । इमे । अग्नि: । हि । एषाम् । दूत: । प्रतिऽएतु । विद्वान् ॥१.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 1; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - যুদ্ধবিদ্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(মরুতঃ) হে শত্রুঘাতক বীর/যোদ্ধাগণ ! (যূয়ম্) তোমরা (ঈদৃশে) এমন [কর্ম, সংগ্রাম] এ (উগ্রাঃ) তীব্রস্বভাব/উগ্র (স্থ) হও। (অভি, প্র, ইত) অগ্রগামী হও, (মৃণত) মারো/হত্যা করো এবং (সহধ্বম্) জয়ী হও। (ইমে) এই (নাথিতাঃ) প্রার্থিত (বসবঃ) শ্রেষ্ঠ পুরুষগণ [মরুৎগণ দুষ্টদের] (অমীমৃণন্) মেরে দিয়েছে/নাশ করেছে। (এষাম্) এই শত্রুদের (দূতঃ) দাহকারী (অগ্নিঃ) অগ্নি [সমান] (বিদ্বান্) বিদ্বান্ রাজা (হি) অবশ্যই (প্রত্যেতু) আক্রমণ করুক ॥২॥
भावार्थ - যারা বীর সংগ্রামবিজয়ী, যারা শত্রুদের বিনাশের ক্ষেত্রে সহায়ক, সেই বীরদের অগ্রগামী করো এবং তাঁদের উৎসাহ বৃদ্ধি করো এবং রাজা বিজয়ী সেনাপতিদের সহায়তা করে শত্রুদের ওপর আক্রমণ করুক ॥২॥ "মরুতঃ" দেবতাদের জন্য দেখো অ০ ১/২০/১।
इस भाष्य को एडिट करें