English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 1/ मन्त्र 6
सूक्त - अथर्वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - शत्रु सेनासंमोहन सूक्त
इन्द्रः॒ सेनां॑ मोहयतु म॒रुतो॑ घ्न॒न्त्वोज॑सा। चक्षूं॑ष्य॒ग्निरा द॑त्तां॒ पुन॑रेतु॒ परा॑जिता ॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्र॑: । सेना॑म् । मो॒ह॒य॒तु॒ । म॒रुत॑: । घ्न॒न्तु॒ । ओज॑सा । चक्षूं॑षि । अ॒ग्नि: । आ । द॒त्ता॒म् । पुन॑: । ए॒तु॒ । परा॑ऽजिता ॥१.६॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्रः सेनां मोहयतु मरुतो घ्नन्त्वोजसा। चक्षूंष्यग्निरा दत्तां पुनरेतु पराजिता ॥
स्वर रहित पद पाठइन्द्र: । सेनाम् । मोहयतु । मरुत: । घ्नन्तु । ओजसा । चक्षूंषि । अग्नि: । आ । दत्ताम् । पुन: । एतु । पराऽजिता ॥१.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 1; मन्त्र » 6
मन्त्र विषय - যুদ্ধবিদ্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্রঃ) প্রতাপী সূর্য (সেনাম্) [শত্রু] সেনাকে (মোহয়তু) ব্যাকুল করুক । (মরুতঃ) দোষনাশক পবনের আঘাত (ওজসা) শক্তি দ্বারা (ঘ্নন্তু) নাশ করুক। (অগ্নিঃ) অগ্নি (চক্ষূংষি) নেত্রদ্বয় (আ, দত্তাম্) হরণ করুক। [যাতে] (পরাজিতা) পরাজিত সেনা (পুনঃ) পুনঃ (এতু) চলে যায় ॥৬॥
भावार्थ - যুদ্ধকুশল সেনাপতি রাজা নিজের সেনা এর ব্যূহ এমনভাবে করুক যাতে তাঁর সেনা সূর্য, বায়ু এবং অগ্নি বা বিদ্যুৎ ও জলের প্রয়োগকারী অস্ত্র, শস্ত্র, বিমান, রথ, নৌকাদি এর বল এর মাধ্যমে শত্রুসেনাকে নেত্রাদি থেকে অঙ্গ-ভঙ্গ করে সর্বদা পরাজিত করে তাড়িয়ে দেয় ॥৬।।
इस भाष्य को एडिट करें