English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 2/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - अग्निः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - शत्रु सेनासंमोहन सूक्त
अ॒ग्निर्नो॑ दू॒तः प्र॒त्येतु॑ वि॒द्वान्प्र॑ति॒दह॑न्न॒भिश॑स्ति॒मरा॑तिम्। स चि॒त्तानि॑ मोहयतु॒ परे॑षां॒ निर्ह॑स्तांश्च कृणवज्जा॒तवे॑दाः ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒ग्नि: । न॒: । दू॒त: । प्र॒ति॒ऽएतु॑ । वि॒द्वान् । प्र॒ति॒ऽदह॑न् । अ॒भिऽश॑स्तिम् । अरा॑तिम् ।स: । चि॒त्तानि॑ । मो॒ह॒य॒तु॒ । परे॑षाम् । नि:ऽह॑स्तान् । च॒ । कृ॒ण॒व॒त् । जा॒तऽवे॑दा: ॥२.१॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्निर्नो दूतः प्रत्येतु विद्वान्प्रतिदहन्नभिशस्तिमरातिम्। स चित्तानि मोहयतु परेषां निर्हस्तांश्च कृणवज्जातवेदाः ॥
स्वर रहित पद पाठअग्नि: । न: । दूत: । प्रतिऽएतु । विद्वान् । प्रतिऽदहन् । अभिऽशस्तिम् । अरातिम् ।स: । चित्तानि । मोहयतु । परेषाम् । नि:ऽहस्तान् । च । कृणवत् । जातऽवेदा: ॥२.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 2; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - সেনাপতিকৃত্যমুপদিশ্যতেঃ
भाषार्थ -
(অগ্নিঃ) অগ্নি [এর সমান তেজস্বী] (দূতঃ) অগ্রগামী বা তাপকারী (বিদ্বান্) বিদ্বান্ রাজা (নঃ) আমাদের জন্য (অভিশস্তিম্) মিথ্যা অপবাদ এবং (অরাতিম্) শত্রুতা কে (প্রতিদহন্) সর্বথা ভস্ম করে (প্রত্যেতু) আক্রমণ করুক। (সঃ) তিনি/সেই (জাতবেদাঃ) প্রজাদের সম্পর্কে অবগত [সেনাপতি] (পরেষাম্) শত্রুদের (চিত্তানি) চিত্তকে (মোহয়তু) ব্যাকুল করুক (চ) এবং [তাঁদের] (নির্হস্তান্) নিরস্ত্র (কৃণবৎ) করুক ॥১॥
भावार्थ - রাজা সেনাদির মাধ্যমে এমন ব্যবস্থা রাখুক, যাতে প্রজাগণ নিজেদের মধ্যে মিথ্যা কলঙ্ক না প্রয়োগ করে এবং না শত্রুতা করে এবং দুরাচারীদের শাস্তি দিতে থাকুক যাতে তাঁরা শক্তিহীন হয়ে সদা বশীভূত থাকে, যাতে শ্রেষ্ঠগণ সুখ প্রাপ্ত হয় এবং রাজ্য বিস্তৃত হতে থাকে ॥১॥ এই মন্ত্র এই কাণ্ডের সূক্ত ১ মন্ত্র ১ এ কিছুটা আলাদা ॥
इस भाष्य को एडिट करें