English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 9/ मन्त्र 2
सूक्त - वामदेवः
देवता - द्यावापृथिव्यौ, विश्वे देवाः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दुःखनाशन सूक्त
अ॑श्रे॒ष्माणो॑ अधारय॒न्तथा॒ तन्मनु॑ना कृ॒तम्। कृ॒णोमि॒ वध्रि॒ विष्क॑न्धं मुष्काब॒र्हो गवा॑मिव ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒श्रे॒ष्माण॑: । अ॒धा॒र॒य॒न् । तथा॑ । तत् । मनु॑ना । कृ॒तम् । कृ॒णोमि॑ । वध्रि॑ । विऽस्क॑न्धम् । मु॒ष्क॒ऽआ॒ब॒र्ह: । गवा॑म्ऽइव ॥९.२॥
स्वर रहित मन्त्र
अश्रेष्माणो अधारयन्तथा तन्मनुना कृतम्। कृणोमि वध्रि विष्कन्धं मुष्काबर्हो गवामिव ॥
स्वर रहित पद पाठअश्रेष्माण: । अधारयन् । तथा । तत् । मनुना । कृतम् । कृणोमि । वध्रि । विऽस्कन्धम् । मुष्कऽआबर्ह: । गवाम्ऽइव ॥९.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 9; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - বিঘ্নশমনায়োপদেশঃ
भाषार्थ -
(অশ্রেষ্মাণঃ) দাহ [ঈর্ষা] করে না এমন পুরুষগণ [জগতকে] (অধারয়ন্) ধারণ করেছে, (তথা) তেমনই (তৎ) তা/সেই [জগতের ধারণ] (মনুনা) সর্বজ্ঞ পরমেশ্বর দ্বারা (কৃতম্) কৃত/করা হয়েছে। (বিষ্কন্ধম্) বিঘ্নকে (বধ্রি) নির্বল (কৃণোমি) আমি করি, (গবাম্ ইব) যেমন বলদের (মুষ্কাবর্হঃ) অণ্ডকোষ ছেদক [বলদকে নির্বল করে দেয়] ॥২॥
भावार्थ - পক্ষপাতরহিত পরমেশ্বর সংসারের ধারণ-পোষণ করেন, তেমনই ধর্মাত্মা পুরুষ কারোর প্রতি শত্রুতা/হিংসা না করে উপকার করে, সেভাবেই প্রত্যেক মনুষ্য বিঘ্নকে দূর করে উন্নতি করে, যেমন দুর্দমনীয় বলদকে অসহ্যবল দ্বারা হীন/ক্ষীণ করে কৃষিকাজে প্রয়োগ করা হয় ॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें