English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 17
यः सोम॑कामो॒ हर्य॑श्वः सू॒रिर्यस्मा॒द्रेज॑न्ते॒ भुव॑नानि॒ विश्वा॑। यो ज॒घान॒ शम्ब॑रं॒ यश्च॒ शुष्णं॒ य ए॑कवी॒रः स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठय: । सोम॑ऽकाम॒: । हरि॑ऽअश्व: । सू॒रि: । यस्मा॑त् । रेज॑न्ते । भुव॑नानि । विश्वा॑ ॥ य: । ज॒घान॑ । शम्ब॑रम् । य: । च॒ । शुष्ण॑म् । य: । ए॒क॒ऽवी॒र: । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३४.१७॥
स्वर रहित मन्त्र
यः सोमकामो हर्यश्वः सूरिर्यस्माद्रेजन्ते भुवनानि विश्वा। यो जघान शम्बरं यश्च शुष्णं य एकवीरः स जनास इन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठय: । सोमऽकाम: । हरिऽअश्व: । सूरि: । यस्मात् । रेजन्ते । भुवनानि । विश्वा ॥ य: । जघान । शम्बरम् । य: । च । शुष्णम् । य: । एकऽवीर: । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३४.१७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 17
भाषार्थ -
(যঃ) যিনি (সোমকামঃ) ভক্তিরস কামনাকারী, বা সৌম্যপ্রকৃতির উপাসকের কামনা করেন, (হর্যশ্বঃ) প্রত্যাহার-সম্পন্ন ইন্দ্রিয়াশ্বের স্বামী, তথা (সূরিঃ) সর্বপ্রেরক , (বিশ্বা ভুবনানি) সকল ভুবন (যস্মাৎ) যার থেকে (রেজন্তে) ভয়ভীত হয়ে কম্পিত হয়, (যঃ) যিনি (শম্বরম্) বৈদ্যুতবজ্র-সম্পন্ন মেঘেরও (জঘান) হনন করেছেন, বিনাশ করেছেন, (যঃ) তথা যিনি (শুষ্ণম্) শুষ্ককারী অর্থাৎ অবর্ষিত মেঘ (জঘান) হনন করেছেন, (যঃ) যিনি (একবীরঃ) একমাত্র বীর, (জনাসঃ) হে প্রজাগণ! (সঃ ইন্দ্রঃ) তিনি পরমেশ্বর।
- [শম্বর=মেঘ (নিঘং০ ১.১০)।]
इस भाष्य को एडिट करें