Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 53

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 53/ मन्त्र 2
    सूक्त - मेध्यातिथिः देवता - इन्द्रः छन्दः - बृहती सूक्तम् - सूक्त-५३

    दा॒ना मृ॒गो न वा॑र॒णः पु॑रु॒त्रा च॒रथं॑ दधे। नकि॑ष्ट्वा॒ नि य॑म॒दा सु॒ते ग॑मो म॒हाँश्च॑र॒स्योज॑सा ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दा॒ना । मृ॒ग:। वा॒र॒ण: । पु॒रु॒ऽत्रा । च॒रथ॑म् । द॒धे॒ ॥ नकि॑: । त्वा॒ । नि । य॒म॒त् । आ । सु॒ते । ग॒म॒: । म॒हान् । च॒र॒सि॒ । ओज॑सा ॥५३.२॥


    स्वर रहित मन्त्र

    दाना मृगो न वारणः पुरुत्रा चरथं दधे। नकिष्ट्वा नि यमदा सुते गमो महाँश्चरस्योजसा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    दाना । मृग:। वारण: । पुरुऽत्रा । चरथम् । दधे ॥ नकि: । त्वा । नि । यमत् । आ । सुते । गम: । महान् । चरसि । ओजसा ॥५३.२॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 53; मन्त्र » 2

    भाषार्थ -
    (ন) যেমন (মৃগঃ বারণঃ) বণ্য হাতি, জঙ্গলে (দানা=দানানি) নষ্ট-ভ্রষ্ট (দধে) করে, এবং (পুরুত্রা) বহু স্থানে (চরথং দধে) স্বচ্ছন্দ বিচরণ করে, তেমনই তুমি মুক্তাত্মা, শারীরিক বন্ধন-সমূহ ছিন্ন-ভিন্ন করে সর্বত্র স্বচ্ছন্দে বিচরণ করো। হে মুক্তাত্মন্! স্বচ্ছন্দে বিচরনের ক্ষেত্রে (নকিঃ) না কেউ (ত্বা) তোমাকে (নিয়মৎ) নিয়ন্ত্রিত করতে পারে/সক্ষম। (সুতে) এই উৎপন্ন জগতে (আ গমঃ) তুমি পুনঃ ফিরে আসো, পুনঃ জন্ম ধারণ করো। তুমি (মহান্) মহাশক্তিসম্পন্ন হয়ে (ওজসা) নিজ শক্তি দ্বারা (চরসি) বিচরণ করো।

    - [মন্ত্র ১ এ উপাসকের আনন্দরসপানের বর্ণনা হয়েছে। আনন্দরসপান করে যখন জীবাত্মা মুক্ত হয়ে যায়, উহার বর্ণনা মন্ত্র ২ এ হয়েছে। দানা=দাপ্ লবণে; দান খণ্ডনে।]

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top