English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 22/ मन्त्र 4
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - बृहस्पतिः, विश्वेदेवाः, वर्चः
छन्दः - त्र्यवसाना षट्पदा जगती
सूक्तम् - वर्चः प्राप्ति सुक्त
यत्ते॒ वर्चो॑ जातवेदो बृ॒हद्भव॒त्याहु॑तेः। याव॒त्सूर्य॑स्य॒ वर्च॑ आसु॒रस्य॑ च ह॒स्तिनः॑। ताव॑न्मे अ॒श्विना॒ वर्च॒ आ ध॑त्तां॒ पुष्क॑रस्रजा ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । ते॒ । वर्च॑: । जा॒त॒ऽवे॒द॒: । बृ॒हत् । भव॑ति । आऽहु॑ते: । याव॑त् । सूर्य॑स्य । वर्च॑: । आ॒सुरस्य॑ । च॒ । ह॒स्तिन॑: । ताव॑त् । मे॒ । अ॒श्विना॑ । वर्च॑: । आ । ध॒त्ता॒म् । पुष्क॑रऽस्रजा ॥२२.४॥
स्वर रहित मन्त्र
यत्ते वर्चो जातवेदो बृहद्भवत्याहुतेः। यावत्सूर्यस्य वर्च आसुरस्य च हस्तिनः। तावन्मे अश्विना वर्च आ धत्तां पुष्करस्रजा ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । ते । वर्च: । जातऽवेद: । बृहत् । भवति । आऽहुते: । यावत् । सूर्यस्य । वर्च: । आसुरस्य । च । हस्तिन: । तावत् । मे । अश्विना । वर्च: । आ । धत्ताम् । पुष्करऽस्रजा ॥२२.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 22; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(জাতবেদঃ) উৎপন্ন পদার্থ-সমূহের মধ্যে বিদ্যমান হে অগ্নি! (আহুতেঃ) আহুতি দ্বারা (যত্) যে (তে) তোমার (বৃহত্ বর্চঃ) মহাবর্চস্ (ভবতি) হয়, (যাবৎ) যত মহৎ/বৃহৎ (সূর্য্যস্য বর্চঃ) সূর্যের বর্চস্, (চ) এবং যত মহৎ/বৃহৎ (আসুরস্য) প্রাণবান্ (হস্তিনঃ) হাতির বর্চস্ রয়েছে, (পুষ্করস্রজা) পদ্মমালা ধারণকারী (আশ্বিনা) হে উভয় অশ্বি! (তাবৎ) তত মহৎ/বৃহৎ বর্চস্ (মে) আমার মধ্যে (আ ধত্তাম) তোমরা স্থাপিত করো।
टिप्पणी -
[জাতবেদঃ= জাতে-জাতে বিদ্যতে বা (নিরুক্ত ৭।৫।১৯) আসুরস্য=অসুর এব আসুরঃ, স্বার্থেঽণ্। অসুরঃ= প্রাণবান্, যথা অসুরত্বম্=প্রাণবত্বম্ (নিরুক্ত ১০।৩।৩৪)। মে = মহ্যম্। আশ্বিনা = রথাশ্ব এবং অশ্বারোহীদের অশ্ব; উভয় প্রকারের অশ্বের নিয়ন্তা দুই সেনাপতি। পুষ্করস্রজা = দুই সেনাপতির সৎকারার্থে পদ্মপুষ্পমালা। মে বর্চঃ আধত্তাম্= আমার [নির্বাচিত রাজার] মধ্যে দুজন সেনাপতি বর্চস্ আধান/স্থাপন করুক।]