English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 22/ मन्त्र 5
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - बृहस्पतिः, विश्वेदेवाः, वर्चः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - वर्चः प्राप्ति सुक्त
याव॒च्चत॑स्रः प्र॒दिश॒श्चक्षु॒र्याव॑त्समश्नु॒ते। ताव॑त्स॒मैत्वि॑न्द्रि॒यं मयि॒ तद्ध॑स्तिवर्च॒सम् ॥
स्वर सहित पद पाठयाव॑त् । चत॑स्र: । प्र॒ऽदिश॑: । चक्षु॑: । याव॑त् । स॒म्ऽअ॒श्नु॒ते । ताव॑त् । स॒म्ऽऐतु॑ । इ॒न्द्रि॒यम् । मयि॑ । तत् । ह॒स्ति॒ऽव॒र्च॒सम् ॥२२.५॥
स्वर रहित मन्त्र
यावच्चतस्रः प्रदिशश्चक्षुर्यावत्समश्नुते। तावत्समैत्विन्द्रियं मयि तद्धस्तिवर्चसम् ॥
स्वर रहित पद पाठयावत् । चतस्र: । प्रऽदिश: । चक्षु: । यावत् । सम्ऽअश्नुते । तावत् । सम्ऽऐतु । इन्द्रियम् । मयि । तत् । हस्तिऽवर्चसम् ॥२२.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 22; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(চতস্রঃ প্রদিশঃ) চারটি প্রকৃষ্ট-দিশা (যাবৎ) যত প্রদেশে ব্যপ্ত আছে এবং (চক্ষুঃ) রূপগ্ৰাহক চক্ষু (যাবৎ) যত প্রদেশকে (সমশ্নুতে) সম্যক্ ব্যাপ্ত করে, যত প্রদেশ পর্যন্ত দেখতে পারে, (তাবৎ) তত (ইন্দ্রিয়ম্) ঐন্দ্রেয়িক বল (সমৈতু) আমাকে প্রাপ্ত হোক, (ময়ি) এবং আমার মধ্যে (তদ্) সেই অর্থাৎ উত্তম (হস্তিবর্চসম্) হাতির বর্চস্ (এতু) প্রাপ্ত হোক। হস্তিবর্চস হলো, বলের অতিশয়/অত্যাধিক বল/শক্তি।