English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 28/ मन्त्र 5
यत्रा॑ सु॒हार्दः॑ सु॒कृतो॒ मद॑न्ति वि॒हाय॒ रोगं॑ त॒न्व१॒॑ः स्वायाः॑। तं लो॒कं य॒मिन्य॑भि॒संब॑भूव॒ सा नो॒ मा हिं॑सी॒त्पुरु॑षान्प॒शूंश्च॑ ॥
स्वर सहित पद पाठयत्र॑ । सु॒ऽहार्द॑: । सु॒ऽकृत॑: । मद॑न्ति । वि॒ऽहाय॑ । रोग॑म् । त॒न्व᳡: । स्वाया॑: । तम् । लो॒कम् । य॒मिनी॑ । अ॒भि॒ऽसंब॑भूव । सा । न॒: । मा । हिं॒सी॒त् । पुरु॑षान् । प॒शून् । च॒ ॥२८.५॥
स्वर रहित मन्त्र
यत्रा सुहार्दः सुकृतो मदन्ति विहाय रोगं तन्वः स्वायाः। तं लोकं यमिन्यभिसंबभूव सा नो मा हिंसीत्पुरुषान्पशूंश्च ॥
स्वर रहित पद पाठयत्र । सुऽहार्द: । सुऽकृत: । मदन्ति । विऽहाय । रोगम् । तन्व: । स्वाया: । तम् । लोकम् । यमिनी । अभिऽसंबभूव । सा । न: । मा । हिंसीत् । पुरुषान् । पशून् । च ॥२८.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 28; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(যত্র) যে গৃহস্থে (সুহার্দঃ) উত্তম হার্দিক ভাবনাযুক্ত, (সুকৃতঃ) এবং উত্তম কর্মকারী, (স্বায়াঃ) নিজ (তন্বঃ) শরীরের (রোগম্ বিহায়) রোগ ত্যাগ করে (মদন্তি) মোদ-প্রমোদ করে, (তম্ লোকম্) সেই গৃহস্থ লোকে (যমিনি) হে যমনিয়মযুক্ত বেদবাণী ! (অভি) সাক্ষাৎ (সম্বভূব) তুমি সম্যক্ প্রকারে সত্তাযুক্ত হয়েছো। (সা) সেই বেদবাণী (নঃ) আমাদের (পুরুষান্) পুরুষদের (চ) এবং (পশুন্) পশুদের প্রতি (মা হিংসীৎ) হিংসা যেন না করে।
टिप्पणी -
[যে গৃহস্থে আধ্যাত্মিক বেদবাণীর সম্যক সত্তা হয়, সেই গৃহস্থে অকালমৃত্যু হয় না, কারণ গৃহকর্তা বেদ বাণীর অনুসরণে জীবনচর্যা করে। "লোকম্" এর অভিপ্রায় পদলোক নয়, বরং গৃহস্থলোক। যেমন "পিতৃলোকাৎ পতিং যতীঃ"। "(অথর্ব০ ১৪।২।৫২), বিবাহ প্রকরণ)। এই প্রকরণে বলা হয়েছে যে, "উশতি-কন্যলা ইমাঃ পিতৃলোকাৎ পতিং যতীঃ"। এর দ্বারা স্পষ্ট বোঝা যায় যে "লোক" পদ পিতৃগৃহেরও বাচক।]