Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 6/ सूक्त 59/ मन्त्र 1
अ॑न॒डुद्भ्य॒स्त्वं प्र॑थ॒मं धे॒नुभ्य॒स्त्वम॑रुन्धति। अधे॑नवे॒ वय॑से॒ शर्म॑ यच्छ॒ चतु॑ष्पदे ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒न॒डुत्ऽभ्य॑: । त्वम् । प्र॒थ॒मम् । धे॒नुऽभ्य॑:। त्वम् । अ॒रु॒न्ध॒ति॒ ।अधे॑नवे । वय॑से । शर्म॑ । य॒च्छ॒ । चतु॑:ऽपदे ॥५९.१॥
स्वर रहित मन्त्र
अनडुद्भ्यस्त्वं प्रथमं धेनुभ्यस्त्वमरुन्धति। अधेनवे वयसे शर्म यच्छ चतुष्पदे ॥
स्वर रहित पद पाठअनडुत्ऽभ्य: । त्वम् । प्रथमम् । धेनुऽभ्य:। त्वम् । अरुन्धति ।अधेनवे । वयसे । शर्म । यच्छ । चतु:ऽपदे ॥५९.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 6; सूक्त » 59; मन्त्र » 1
विषय - अरुन्धती ओषधि
पदार्थ -
१. हे (अरुन्धति) = अरुन्धती ओषधे! (त्वम्) = तू (प्रथमम्) = पहले (अनडुद्भ्यः) = शकट का वहन करनेवाले बैलों के लिए (शर्म) = सुख-व्रण आदि को पूरा करने के द्वारा सुख-चैन (यच्छ) = दे, तथा (त्वम्) = तू (धेनुभ्यः) = दूध देनेवाली गौओं के लिए सुख प्रदान कर । २. इसप्रकार (अधेनवे) = धेनु व्यतिरिक्त (वयसे) = पाँच वर्ष से छोटे गवाश्वादि जातीय (चतुष्पदे) = चतुष्पदमात्र के लिए सुख दे।
भावार्थ -
अरुन्धती औषधि के प्रयोग से हमारे बैल, गौ व अन्य पशु ब्रणादिरहित होकर सुखी हों।
इस भाष्य को एडिट करें