पदार्थः -
(त्व) हे ब्रह्मचारिन् ! त्वाम् (तपसः-जातं तपसः-विभूतम्) ब्रह्मचर्यरूपात् तपसः सम्पन्नं तथा ब्रह्मचर्यरूपात् तपसः पुष्टिवैभवप्राप्तम् (मनसा चेकितानम्-अपश्यम्) स्वमनसा स्वाभिप्रायं प्रज्ञापयन्तम् “चेकितानः प्रज्ञापयन्” [ऋ० ४।१४।२ दयानन्दः] पश्यामि (पुत्रकाम) हे पुत्रान् कामयमान ! (इह प्रजाम्-इह रयिं रराणः) अत्र गृहाश्रमे सन्ततिमस्मिन् गृहाश्रमे धनं मह्यं प्रयच्छन् (प्रजया प्रजायस्व) प्रजारूपेणोत्पन्नो भव ॥१॥

Meaning -
I see you born of austere discipline and education with the lustre of discipline shining on your face and expressing your heart’s desire. Desirous of progeny and prosperity here in the household, pray be reborn through your own child and fulfil your desire for progeny and continuity in life.$(This verse may be taken as spoken by the wife to husband.)

भावार्थ - विवाहासाठी प्रथम प्रस्ताव वधूकडून आला पाहिजे. वर हा ब्रह्मचर्याने संपन्न व पुष्ट होऊन संतानाची कामना करणारा असावा व पत्नीच्या संपूर्ण व्ययाचा भार आपल्यावर ठेवण्यास समर्थ असावा. ॥१॥