English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 7/ सूक्त 79/ मन्त्र 4
अमा॑वास्ये॒ न त्वदे॒तान्य॒न्यो विश्वा॑ रू॒पाणि॑ परि॒भूर्ज॑जान। यत्का॑मास्ते जुहु॒मस्तन्नो॑ अस्तु व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥
स्वर सहित पद पाठअमा॑ऽवास्ये । न । त्वत् । ए॒तानि॑ । अ॒न्य: । विश्वा॑ । रू॒पाणि॑ । प॒रि॒ऽभू: । ज॒जा॒न॒ । यत्ऽका॑मा: । ते॒ । जु॒हु॒म: । तत् । न॒: । अ॒स्तु॒ । व॒यम् । स्या॒म॒ । पत॑य: । र॒यी॒णाम् ॥८४.४॥
स्वर रहित मन्त्र
अमावास्ये न त्वदेतान्यन्यो विश्वा रूपाणि परिभूर्जजान। यत्कामास्ते जुहुमस्तन्नो अस्तु वयं स्याम पतयो रयीणाम् ॥
स्वर रहित पद पाठअमाऽवास्ये । न । त्वत् । एतानि । अन्य: । विश्वा । रूपाणि । परिऽभू: । जजान । यत्ऽकामा: । ते । जुहुम: । तत् । न: । अस्तु । वयम् । स्याम । पतय: । रयीणाम् ॥८४.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 7; सूक्त » 79; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(अमावास्ये) हे अमावास्या ! [मन्त्र ३] (त्वत् = त्वत्तः) तुझ से (अन्यः) भिन्न किसी ने (एतानि ) इन (विश्वा रूपाणि) सब रूपयुक्त, भूतभौतिक वस्तुओं को (न जजान) नहीं पैदा किया, (परिभू) तू ही इन सब के सब ओर विद्यमान है। (यत्कामाः) जिस कामना वाले (वयम्) हम (ते) तुझे (जुहुमः) आत्माहुति देते हैं, (नः) हमें (तत्) वह काम्य वस्तु (अस्तु) प्राप्त हो, (रयीणाम् पतयः स्याम) अर्थात् हम रयिओं [धनों] के स्वामी हो जाय।
टिप्पणी -
[परिभूः= जैसे दुर्ग की रक्षा के लिये, उसके चारों ओर खाई होती है, वैसे आप भूतभौतिक जगत् की रक्षा के लिये उसके सब ओर विद्यमान हैं, "परि (सब ओर) + भूः (सत्तायाम्)"। "सब ओर" का अभिप्राय है चारों ओर, ऊपर-नीचे, तथा पार्श्वो में (रयीणाम्= प्राकृतिक तथा आत्मिक सम्पत्तियां]।