English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 12/ मन्त्र 5
सूक्त - भरद्वाजः
देवता - पितरः सौम्यः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - शत्रुनाशन सूक्त
द्यावा॑पृथिवी॒ अनु॒ मा दी॑धीथां॒ विश्वे॑ देवासो॒ अनु॒ मा र॑भध्वम्। अङ्गि॑रसः॒ पित॑रः॒ सोम्या॑सः पा॒पमार्छ॑त्वपका॒मस्य॑ क॒र्ता ॥
स्वर सहित पद पाठद्यावा॑पृथिवी॒ इति॑ । अनु॑ । मा॒ । आ । दी॒धी॒था॒म् । विश्वे॑ । दे॒वा॒स॒: । अनु॑ । मा॒ । आ । र॒भ॒ध्व॒म् । अङ्गि॑रस: । पित॑र: । सोम्या॑स: । पा॒पम् । आ । ऋ॒च्छ॒तु॒ । अ॒प॒ऽका॒मस्य॑ । क॒र्ता ॥१२.५॥
स्वर रहित मन्त्र
द्यावापृथिवी अनु मा दीधीथां विश्वे देवासो अनु मा रभध्वम्। अङ्गिरसः पितरः सोम्यासः पापमार्छत्वपकामस्य कर्ता ॥
स्वर रहित पद पाठद्यावापृथिवी इति । अनु । मा । आ । दीधीथाम् । विश्वे । देवास: । अनु । मा । आ । रभध्वम् । अङ्गिरस: । पितर: । सोम्यास: । पापम् । आ । ऋच्छतु । अपऽकामस्य । कर्ता ॥१२.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 12; मन्त्र » 5
मन्त्र विषय - সর্বরক্ষোপদেশঃ
भाषार्थ -
(দ্যাবাপৃথিবী=০–ব্যৌ) হে সূর্য ও পৃথিবী ! (মা) আমার প্রতি (অনু=অনুলক্ষ্য) অনুগ্রহ করে (আ) উত্তমরূপে (দীধীথাম্) তোমরা প্রকাশিত হও, (বিশ্বে) হে সকল (দেবাসঃ=০–বাঃ) উত্তম গুণী মহাত্মাগণ ! (মা) আমার ওপর/প্রতি (অনু) অনুগ্রহ করে (আ) উত্তমরূপে (রভধ্বম্) উৎসাহী হও। (অঙ্গিরসঃ) হে জ্ঞানী পুরুষগণ ! (পিতরঃ) হে রক্ষক পিতরগণ ! (সোম্যাসঃ=০–ম্যাঃ) হে সৌম্য, মনোহর গুণী বিদ্বানগণ ! (অপকামস্য) অনিষ্টের (কর্ত্তা) কর্ত্তা (পাপম্) দুঃখ (আ+ঋচ্ছতু) প্রাপ্ত করুক ॥৫॥
भावार्थ - মনুষ্যদের চেষ্টা করা উচিত, যাতে সূর্য ও পৃথিবী অর্থাৎ সংসারের সব পদার্থ অনুকূল থাকে এবং উত্তম-মহান উপকারী বিদ্বানদের সৎসঙ্গ দ্বারা ডাকাত আদিকে যথোচিত শাস্তি প্রদান করে এবং বশবর্তী করে শান্তি স্থাপন করুক ॥৫॥
इस भाष्य को एडिट करें