English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 14/ मन्त्र 4
सूक्त - चातनः
देवता - शालाग्निः
छन्दः - उपरिष्टाद्विराड्बृहती
सूक्तम् - दस्युनाशन सूक्त
भू॑त॒पति॒र्निर॑ज॒त्विन्द्र॑श्चे॒तः स॒दान्वाः॑। गृ॒हस्य॑ बु॒ध्न आसी॑नास्ता॒ इन्द्रो॒ वज्रे॒णाधि॑ तिष्ठतु ॥
स्वर सहित पद पाठभू॒त॒ऽपति॑: । नि: । अ॒ज॒तु॒ । इन्द्र॑: । च॒ । इ॒त: । स॒दान्वा॑: । गृ॒हस्य॑ । बु॒ध्ने । आसी॑ना: । ता: । इन्द्र॑: । वज्रे॑ण । अधि॑ । ति॒ष्ठतु॒ ॥१४.४॥
स्वर रहित मन्त्र
भूतपतिर्निरजत्विन्द्रश्चेतः सदान्वाः। गृहस्य बुध्न आसीनास्ता इन्द्रो वज्रेणाधि तिष्ठतु ॥
स्वर रहित पद पाठभूतऽपति: । नि: । अजतु । इन्द्र: । च । इत: । सदान्वा: । गृहस्य । बुध्ने । आसीना: । ता: । इन्द्र: । वज्रेण । अधि । तिष्ठतु ॥१४.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 14; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - অলক্ষ্মীর্মনুষ্যৈঃ প্রয়ত্নেন নাশনীয়া
भाषार्थ -
(ভূতপতিঃ) ন্যায় বা সত্য বা প্রাণীদের রক্ষক (চ) এবং (ইন্দ্রঃ) পরম ঐশ্বর্যবান পুরুষ (সদান্বাঃ) সদা আক্রোশকারী, অথবা, দানব দুষ্কর্মীদের সাথে বিদ্যমান [নির্ধনতার পীড়া] কে (ইতঃ) এখান থেকে (নির্+অজতু) নিষ্কাশিত করুক। (ইন্দ্রঃ) সেই মহাপ্রতাপশালী পুরুষ (গৃহস্য) [আমাদের] ঘরের (বুধ্নে) মূলে (আসীনাঃ) স্থিত (তাঃ) সেই [পীড়া] কে (বজ্রেণ) বজ্র [কুড়ুল আদি] দ্বারা (অধি+তিষ্ঠতু) বশবর্তী করুক ॥৪॥
भावार्थ - ক্লেশের আভ্যন্তরীণ কারণ-সমূহকে উত্তমরূপে বিচার করে, রাজা ও গৃহপতি সব পুরুষদের সচেতন করে ক্লেশ থেকে রক্ষা করুক এবং আনন্দে রাখুক ॥৪॥
इस भाष्य को एडिट करें