English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 32/ मन्त्र 4
सूक्त - काण्वः
देवता - आदित्यगणः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - कृमिनाशक सूक्त
ह॒तो राजा॒ क्रिमी॑णामु॒तैषां॑ स्थ॒पति॑र्ह॒तः। ह॒तो ह॒तमा॑ता॒ क्रिमि॑र्ह॒तभ्रा॑ता ह॒तस्व॑सा ॥
स्वर सहित पद पाठह॒त: । राजा॑ । क्रिमी॑णाम् । उ॒त । ए॒षा॒म् । स्थ॒पति॑: । ह॒त: । ह॒त: । ह॒तऽमा॑ता । क्रिमि॑: । ह॒तऽभ्रा॑ता । ह॒तऽस्व॑सा ॥३२.४॥
स्वर रहित मन्त्र
हतो राजा क्रिमीणामुतैषां स्थपतिर्हतः। हतो हतमाता क्रिमिर्हतभ्राता हतस्वसा ॥
स्वर रहित पद पाठहत: । राजा । क्रिमीणाम् । उत । एषाम् । स्थपति: । हत: । हत: । हतऽमाता । क्रिमि: । हतऽभ्राता । हतऽस्वसा ॥३२.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 32; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - ক্রিমিতুল্যান্ দোষান্ নাশয়েৎ, ইত্যুপদেশঃ
भाषार्थ -
(এষাম্) এই (ক্রিমীণাম্) কৃমিদের (রাজা) রাজা (হতঃ) নিহত/বিনষ্ট হোক, (উত) এবং (স্থপতিঃ) দ্বারপাল (হতঃ) নিহত/বিনষ্ট হোক। (হতমাতা) যার মাতা নিহত/বিনষ্ট হয়েছে, (হতভ্রাতা) যার ভ্রাতা নিহত/বিনষ্ট হয়েছে এবং (হতস্বসা) যার বোন নিহত/বিনষ্ট হয়েছে, (ক্রিমিঃ) সেই আরোহণকারী কৃমি (হতঃ) নিহত হবে/হোক॥৪॥
भावार्थ - মনুষ্য নিজের দোষ ও সেগুলোর কারণ-সমূহকে উচিত প্রকার বুঝে বিনষ্ট করুক, যেমন বৈদ্য দোষের প্রধান এবং গৌণ কারণ বুঝে রোগনিবৃত্তি করে ॥৪॥
इस भाष्य को एडिट करें