English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 36/ मन्त्र 7
सूक्त - पतिवेदनः
देवता - हिरण्यम्, भगः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - पतिवेदन सूक्त
इ॒दं हिर॑ण्यं॒ गुल्गु॑ल्व॒यमौ॒क्षो अ॑थो॒ भगः॑। ए॒ते पति॑भ्य॒स्त्वाम॑दुः प्रतिका॒माय॒ वेत्त॑वे ॥
स्वर सहित पद पाठइ॒दम् । हिर॑ण्यम् । गुल्गु॑लु । अ॒यम् । औ॒क्ष: । अथो॒ इति॑ । भग॑: । ए॒ते । पति॑भ्य: । त्वाम् । अ॒दु॒: । प्र॒ति॒ऽका॒माय॑ । वेत्त॑वे ॥३६.७॥
स्वर रहित मन्त्र
इदं हिरण्यं गुल्गुल्वयमौक्षो अथो भगः। एते पतिभ्यस्त्वामदुः प्रतिकामाय वेत्तवे ॥
स्वर रहित पद पाठइदम् । हिरण्यम् । गुल्गुलु । अयम् । औक्ष: । अथो इति । भग: । एते । पतिभ्य: । त्वाम् । अदु: । प्रतिऽकामाय । वेत्तवे ॥३६.७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 36; मन्त्र » 7
मन्त्र विषय - বিবাহসংস্কারোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইদম্) ইহা (হিরণ্যম্) সুবর্ণ ও (গুল্গুলু) গুল্গুলে [গুড়ের পক্ক ভোজন] (অথো) এবং (অয়ম্) ইহা (ঔক্ষঃ) মহাত্মাদের যোগ্য [বা ঋষভ ঔষধ সম্বন্ধী] (ভগঃ) ঐশ্বর্য [এবং হে কন্যা !] (এতে) এই কন্যার পক্ষরা (পতিভ্যঃ) পতি পক্ষদের হিতার্থে (ত্বাম্) তোমাকে (প্রতিকামায়) প্রতিজ্ঞাপূর্বক কামনাযোগ্য [পতির] জন্য (বেত্তবে) লাভ প্রদানের জন্য (অদুঃ) দিয়েছে ॥৭॥
भावार्थ - কন্যার মাতা-পিতা আদি কন্যা ও বরের বিবাহ সম্পন্ন করার পর দায় অর্থাৎ যৌতুক [দৈজা, জহেজ়] এ সুন্দর অলংকার, বস্ত্র, ভোজন, পদার্থ, বাহন, গাভী, ধন আদি প্রদান করুক এবং কন্যাকে পতিসেবার যথাযোগ্য শিক্ষা করুক, যাতে পতি-পত্নী একসাথে সদা আনন্দ ভোগ করে ॥৭॥ (গুল্গুলু) পদের স্থানে সায়ণভাষ্যে [গুগ্গুলু] পদ আছে ॥
इस भाष्य को एडिट करें