English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 87/ मन्त्र 3
ज॑ज्ञा॒नः सोमं॒ सह॑से पपाथ॒ प्र ते॑ मा॒ता म॑हि॒मान॑मुवाच। एन्द्र॑ पप्राथो॒र्वन्तरि॑क्षं यु॒धा दे॒वेभ्यो॒ वरि॑वश्चकर्थ ॥
स्वर सहित पद पाठज॒ज्ञा॒न: । सोम॑म् । सह॑से । प॒पा॒थ॒ । प्र । ते॒ । मा॒ता । म॒हि॒मान॑म् । उ॒वा॒च॒ ॥ आ । इ॒न्द्र॒ । प॒प्रा॒थ॒ । उ॒रु । अ॒न्तरि॑क्षम् । यु॒धा । दे॒वेभ्य॑: । वरि॑व: । च॒क॒र्थ॒ ॥८७.३॥
स्वर रहित मन्त्र
जज्ञानः सोमं सहसे पपाथ प्र ते माता महिमानमुवाच। एन्द्र पप्राथोर्वन्तरिक्षं युधा देवेभ्यो वरिवश्चकर्थ ॥
स्वर रहित पद पाठजज्ञान: । सोमम् । सहसे । पपाथ । प्र । ते । माता । महिमानम् । उवाच ॥ आ । इन्द्र । पप्राथ । उरु । अन्तरिक्षम् । युधा । देवेभ्य: । वरिव: । चकर्थ ॥८७.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 87; मन्त्र » 3
मन्त्र विषय - পুরুষার্থিলক্ষণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [মহান ঐশ্বর্যশালী মনুষ্য] (জজ্ঞানঃ) জায়মান হয়েই তুমি (সোমম্) সোম [তত্ত্ব রস]কে (সহসে) বলের জন্য (পপাথ) পান করেছো এবং (তে) তোমার (মাতা) মাতাশ্রী [তোমার] (মহিমানম্) মহত্ত্বকে (প্র) উত্তমরূপে (উবাচ) বিবৃতি করেছে। তুমি (উরু) বিশাল (অন্তরিক্ষম্) অন্তরিক্ষকে (আ) সম্পূর্ণরূপে (পপ্রাথ) পূর্ণ করেছো এবং (যুধা) যুদ্ধ দ্বারা (দেবেভ্যঃ) বিদ্বানদের জন্য (বরিবঃ) সেবনীয় ধন (চকর্থ) উৎপন্ন করেছো/প্রাপ্ত করেছো ॥৩॥
भावार्थ - সর্বপ্রথম মাতা উত্তম শিক্ষা দ্বারা মনুষ্যের মধ্যে উত্তম সংস্কার উৎপন্ন করে, তবেই মনুষ্য বিদ্বান্, বলবান্ এবং ধনবান্ হয়ে সংসারে কীর্তি প্রাপ্ত হয় ॥৩॥
इस भाष्य को एडिट करें