English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 87/ मन्त्र 6
तवे॒दं विश्व॑म॒भितः॑ पश॒व्यं यत्पश्य॑सि॒ चक्ष॑सा॒ सूर्य॑स्य। गवा॑मसि॒ गोप॑ति॒रेक॑ इन्द्र भक्षी॒महि॑ ते॒ प्रय॑तस्य॒ वस्वः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठतव॑ । इ॒दम् । विश्व॑म् । अ॒भित॑ । प॒श॒व्य॑म् । यत् । पश्य॑सि । चक्ष॑सा । सूर्य॑स्य ॥ गवा॑म् । अ॒सि॒ । गोऽप॑ति: । एक॑: । इ॒न्द्र॒ । भ॒क्षी॒महि॑ । ते॒ । प्रऽय॑तस्य । वस्व॑: ॥८७.६॥
स्वर रहित मन्त्र
तवेदं विश्वमभितः पशव्यं यत्पश्यसि चक्षसा सूर्यस्य। गवामसि गोपतिरेक इन्द्र भक्षीमहि ते प्रयतस्य वस्वः ॥
स्वर रहित पद पाठतव । इदम् । विश्वम् । अभित । पशव्यम् । यत् । पश्यसि । चक्षसा । सूर्यस्य ॥ गवाम् । असि । गोऽपति: । एक: । इन्द्र । भक्षीमहि । ते । प्रऽयतस्य । वस्व: ॥८७.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 87; मन्त्र » 6
मन्त्र विषय - পুরুষার্থিলক্ষণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [মহাপ্রতাপী মনুষ্য] (ইদম্) এই (বিশ্বম্) বিশ্বের সকল (পশব্যম্) পশুর [দ্বিপদী ও চতুষ্পদী জীবের] জন্য হিতকর্ম (তব) তোমার, (যৎ) যা (সূর্যস্য) সূর্যের সমান (চক্ষসা) দৃষ্টি দ্বারা (অভিতঃ) সব দিক দিয়ে (পশ্যসি) তুমি দেখো/নিরীক্ষণ করো। (একঃ) একা তুমি (গবাম্) বিদ্বানদের (গোপতিঃ) বিদ্যার রক্ষক (অসি) হও, (তে) তোমার (প্রয়তস্য) উত্তম নিয়মযুক্ত (বস্বঃ) ধনের (ভক্ষীমহি) আমরা সেবন করি ॥৬॥
भावार्थ - যে মনুষ্য সূর্যের সমান সর্বত্র দূরদর্শী হয়ে সর্বহিতকারী হয়, সে বিদ্যার প্রচার দ্বারা বিদ্বানদের সুখ প্রদান করেন ॥৬॥
इस भाष्य को एडिट करें