English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 87/ मन्त्र 4
यद्यो॒धया॑ मह॒तो मन्य॑माना॒न्साक्षा॑म॒ तान्बा॒हुभिः॒ शाश॑दानान्। यद्वा॒ नृभि॒र्वृत॑ इन्द्राभि॒युध्या॒स्तं त्वया॒जिं सौ॑श्रव॒सं ज॑येम ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । यो॒धया॑: । म॒ह॒त: । मन्य॑मानान् । साक्षा॑म । तान् । बा॒हुभि॑: । शाश॑दानान् ॥ यत् । वा॒ । नृऽभि॑ । वृत॑: । इ॒न्द्र॒ । अ॒भि॒ऽयुध्या॑: । तम् । त्वया॑ । आ॒जिम् । सौ॒श्र॒व॒सम् । ज॒ये॒म॒ ॥८७.४॥
स्वर रहित मन्त्र
यद्योधया महतो मन्यमानान्साक्षाम तान्बाहुभिः शाशदानान्। यद्वा नृभिर्वृत इन्द्राभियुध्यास्तं त्वयाजिं सौश्रवसं जयेम ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । योधया: । महत: । मन्यमानान् । साक्षाम । तान् । बाहुभि: । शाशदानान् ॥ यत् । वा । नृऽभि । वृत: । इन्द्र । अभिऽयुध्या: । तम् । त्वया । आजिम् । सौश्रवसम् । जयेम ॥८७.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 87; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - পুরুষার্থিলক্ষণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [মহাপ্রতাপী বীর] (যৎ) যদি তুমি (মহতঃ মন্যমানান্) নিজেকে শ্রেষ্ঠ মান্যকারীর সাথে [আমাদের] (যোধয়াঃ) যুদ্ধ করাও তবে (তান্) সেই (শাশদানান্) তীক্ষ্ণ স্বভাবযুক্ত পুরুষদের (বাহুভিঃ) নিজ বাহুবল দ্বারা (সাক্ষাম) আমরা পরাজিত করবো। (যৎ বা) অথবা (নৃভিঃ) শ্রেষ্ঠ নেতৃত্ব দ্বারা (বৃতঃ) অঙ্গীকার কৃত/স্বীকৃত (অভিয়ুধ্যাঃ) তুমি যুদ্ধ করো, (ত্বয়া) তোমার সাথে [হয়ে] (তম্) সেই (সৌশ্রবসম্) মহৎ যশ বা অন্নযুক্ত (আজিম্) সংগ্রাম (জয়েম) আমরা জয় করি॥৪॥
भावार्थ - মনুষ্য সত্য সঙ্কল্পের সহিত স্বয়ং কর্মকুশল হয়ে এবং অন্যকেও কর্মকুশল করে সংসারে বিজয় প্রাপ্ত করে/করুক ॥৪॥
इस भाष्य को एडिट करें