English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 15/ मन्त्र 8
वि॒श्वाहा॑ ते॒ सद॒मिद्भ॑रे॒माश्वा॑येव॒ तिष्ठ॑ते जातवेदः। रा॒यस्पोषे॑ण॒ समि॒षा मद॑न्तो॒ मा ते॑ अग्ने॒ प्रति॑वेशा रिषाम ॥
स्वर सहित पद पाठवि॒श्वाहा॑ । ते॒ । सद॑म् । इत् । भ॒रे॒म॒ । अश्वा॑यऽइव । तिष्ठ॑ते । जा॒त॒ऽवे॒द॒: । रा॒य: । पोषे॑ण । सम् । इ॒षा । मद॑न्त: । मा । ते॒ । अ॒ग्ने॒ । प्रति॑ऽवेशा: । रि॒षा॒म॒ ॥१५.८॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वाहा ते सदमिद्भरेमाश्वायेव तिष्ठते जातवेदः। रायस्पोषेण समिषा मदन्तो मा ते अग्ने प्रतिवेशा रिषाम ॥
स्वर रहित पद पाठविश्वाहा । ते । सदम् । इत् । भरेम । अश्वायऽइव । तिष्ठते । जातऽवेद: । राय: । पोषेण । सम् । इषा । मदन्त: । मा । ते । अग्ने । प्रतिऽवेशा: । रिषाम ॥१५.८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 15; मन्त्र » 8
मन्त्र विषय - ব্যাপারলাভোপদেশঃ
भाषार्थ -
(জাতবেদঃ) হে উত্তম ধনবান পুরুষ ! (বিশ্বাহা=০−হানি) সব দিন (তে) তোমার [উদ্দেশ্যের] জন্য (ইৎ) ই (সদম্) সমাজকে (ভরেম) পূরণ/ভরণপোষণ করি, (ইব) যেমন (তিষ্ঠতে) অশ্বের জন্য নির্ধারিত জায়গায় (অশ্বায়) অশ্বকে [ঘাস অন্নাদি দ্বারা ভরণপোষণ করা হয়]। (অগ্নে) হে অগ্নি সমান তেজস্বী বিদ্বান্ ! (রায়ঃ) ধন-সম্পদের (পোষেণ) পুষ্টি দ্বারা এবং (ইষা) অন্ন দ্বারা (সমু) উত্তমরূপে (মদন্তঃ) আনন্দ করে (তে) তোমার (প্রতিবেশাঃ) সন্মুখে থাকা আমরা যেন (আ রিষাম্) দুঃখী না হই ॥৮॥
भावार्थ - যেমন মার্গ/পথ থেকে আসা ঘোড়াকে অন্ন-ঘাসাদি দিয়ে পুষ্ট করা হয়, এভাবেই সকল বণিক বড়ো-বড়ো বণিক্ মণ্ডলী তৈরি করে প্রধান পুরুষের শক্তি বৃদ্ধি করুক, যাতে সকলে অনেক ধন ও অন্নাদি পেয়ে আনন্দ ভোগ করে ॥৮॥
इस भाष्य को एडिट करें