English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 4/ मन्त्र 6
सूक्त - अथर्वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - राजासंवरण सूक्त
इन्द्रे॑न्द्र मनु॒ष्याः परे॑हि॒ सं ह्यज्ञा॑स्था॒ वरु॑णैः संविदा॒नः। स त्वा॒यम॑ह्व॒त्स्वे स॒धस्थे॒ स दे॒वान्य॑क्ष॒त्स उ॑ कल्पया॒द्विशः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्र॑ऽइन्द्र । म॒नु॒ष्या᳡: । परा॑ । इ॒हि॒ । सम् । हि । अज्ञा॑स्था: । वरु॑णै: । स॒म्ऽवि॒दा॒न: ।स: । त्वा॒ । अ॒यम् । अ॒ह्व॒त् । स्वे । स॒धऽस्थे॑ । स: । दे॒वान् । य॒क्ष॒त् । स: । ऊं॒ इति॑ । क॒ल्प॒या॒त् । विश॑: ॥४.६॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्रेन्द्र मनुष्याः परेहि सं ह्यज्ञास्था वरुणैः संविदानः। स त्वायमह्वत्स्वे सधस्थे स देवान्यक्षत्स उ कल्पयाद्विशः ॥
स्वर रहित पद पाठइन्द्रऽइन्द्र । मनुष्या: । परा । इहि । सम् । हि । अज्ञास्था: । वरुणै: । सम्ऽविदान: ।स: । त्वा । अयम् । अह्वत् । स्वे । सधऽस्थे । स: । देवान् । यक्षत् । स: । ऊं इति । कल्पयात् । विश: ॥४.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 4; मन्त्र » 6
मन्त्र विषय - রাজ্যাভিষেকোৎসবঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্রেন্দ্র) হে রাজরাজেশ্বর ! (মনুষ্যাঃ=মনুষ্যান্) মনুষ্য কে (পরেহি) সম্মুখে প্রাপ্ত করো, (হি) কেননা (বরুণৈঃ) শ্রেষ্ঠ পুরুষদের সাথে (সংবিদানঃ) মিলিত তুমি (সম্) যথাবিধি (অজ্ঞাস্থাঃ) জ্ঞাত হয়েছো। (সঃ অয়ম্) সুতরাং এই [প্রত্যেক মনুষ্য] (ত্বা) তোমাকে (স্বে সধস্থে) নিজের সমাজে (অহ্বৎ) আহ্বান করেছে। (সঃ=সঃ ভবান্) সুতরাং/সেই তুমি (দেবান্) ব্যবহার কুশল পুরুষদের (যক্ষৎ) সৎকার করো, (সঃ উ=সঃ উ ভবান্) সেই তুমি (বিশঃ) প্রজাদের (কল্পয়াৎ) সমৃদ্ধি করো ॥৬॥
भावार्थ - প্রজাপালক রাজা বিদ্বান্ চতুর মনুষ্যদের সাথে মেলামেশা করতে থাকুক এবং সুপাত্রকে যোগ্যতানুসার পদাধিকারী করুক ॥৬॥
इस भाष्य को एडिट करें