अथर्ववेद - काण्ड 4/ सूक्त 22/ मन्त्र 7
सूक्त - वसिष्ठः, अथर्वा वा
देवता - इन्द्रः, क्षत्रियो राजा
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - अमित्रक्षयण सूक्त
सिं॒हप्र॑तीको॒ विशो॑ अद्धि॒ सर्वा॑ व्या॒घ्रप्र॑ती॒कोऽव॑ बाधस्व॒ शत्रू॑न्। ए॑कवृ॒ष इन्द्र॑सखा जिगी॒वां छ॑त्रूय॒तामा खि॑दा॒ भोज॑नानि ॥
स्वर सहित पद पाठसिं॒हऽप्र॑तीक: । विश॑: । अ॒ध्दि॒ । सर्वा॑: । व्या॒घ्रऽप्र॑तीक: । अव॑ । बा॒ध॒स्व॒ । शत्रू॑न् । ए॒क॒ऽवृ॒ष: । इन्द्र॑ऽसखा । जि॒गी॒वान् । श॒त्रु॒ऽय॒ताम् । आ । खि॒द॒ । भोज॑नानि ॥२२.७॥
स्वर रहित मन्त्र
सिंहप्रतीको विशो अद्धि सर्वा व्याघ्रप्रतीकोऽव बाधस्व शत्रून्। एकवृष इन्द्रसखा जिगीवां छत्रूयतामा खिदा भोजनानि ॥
स्वर रहित पद पाठसिंहऽप्रतीक: । विश: । अध्दि । सर्वा: । व्याघ्रऽप्रतीक: । अव । बाधस्व । शत्रून् । एकऽवृष: । इन्द्रऽसखा । जिगीवान् । शत्रुऽयताम् । आ । खिद । भोजनानि ॥२२.७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 4; सूक्त » 22; मन्त्र » 7
भाषार्थ -
(सिंहप्रतीक:) शेर के सदृश (सर्वाः विशः) शत्रु की सब प्रजाओं को (अद्धि) तू खा, अर्थात् उनकी सम्पत्तियों का भोग कर, (व्याघ्रप्रतीकः) भेड़िये के सदृश (शत्रून्) शत्रुओं को (अव बाधस्व) तू विलोडित कर। (एकवृषः) अकेला या मुख्य सुखवर्षी, (इन्द्र-सखा) सम्राट् रूपी मित्रवाला, तू (जिगीवान्) विजयी हुआ है, (शत्रूयताम) शत्रुता चाहने-करनेवालों की (भोजनानि) भोजन-सामग्रियों को (आभर) आहरण कर ले, छीन ले [मन्त्र ६]। (आखिद) पूर्णतया दैन्यावस्था१ में कर दे, या पूर्णतया नष्ट कर दे।
टिप्पणी -
[आखिद्= आ+खिद (दैन्ये, दिवादिः, रुधादिः); खिद परिघातने (तुदादि:)।] अवबाधास्व= अव + बाधृ विलोडने(भ्वादि:)] [१. अर्थात् उसपर प्रतिबन्ध लगा देना, शत्रु तक पहुँचने न देना।]