English
अथर्ववेद - काण्ड 5/ सूक्त 21/ मन्त्र 11
सूक्त - ब्रह्मा
देवता - वानस्पत्यो दुन्दुभिः
छन्दः - बृहतीगर्भा त्रिष्टुप्
सूक्तम् - शत्रुसेनात्रासन सूक्त
यू॒यमु॒ग्रा म॑रुतः पृश्निमातर॒ इन्द्रे॑ण यु॒जा प्र मृ॑णीत॒ शत्रू॑न्। सोमो॒ राजा॒ वरु॑णो॒ राजा॑ महादे॒व उ॒त मृ॒त्युरिन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठयू॒यम् । उ॒ग्रा: । म॒रु॒त॒: । पृ॒श्नि॒ऽमा॒त॒र॒: । इन्द्रे॑ण । यु॒जा । प्र । मृ॒णी॒त॒ । शत्रू॑न् । सोम॑:। राजा॑ । वरु॑ण: । राजा॑ । म॒हा॒ऽदे॒व: । उ॒त । मृ॒त्यु: । इन्द्र॑: ॥२१.११॥
स्वर रहित मन्त्र
यूयमुग्रा मरुतः पृश्निमातर इन्द्रेण युजा प्र मृणीत शत्रून्। सोमो राजा वरुणो राजा महादेव उत मृत्युरिन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठयूयम् । उग्रा: । मरुत: । पृश्निऽमातर: । इन्द्रेण । युजा । प्र । मृणीत । शत्रून् । सोम:। राजा । वरुण: । राजा । महाऽदेव: । उत । मृत्यु: । इन्द्र: ॥२१.११॥
अथर्ववेद - काण्ड » 5; सूक्त » 21; मन्त्र » 11
भाषार्थ -
(पृश्निमातरः) निज राष्ट्रभूमि को माता जाननेवाले, (उग्राः) उग्र, (मरुतः) मारने में कुशल हे सैनिको ! (यूयम् ) तुम (इन्द्रेण युजा) सम्राट् के सहयोग द्वारा ( शत्रून् ) शत्रुओं को (प्रमृणीत) मारो। (सोमः राजा) सेनाध्यक्ष राजा, (वरुणः राजा) राष्ट्रपति राजा (महादेवः) देवाधिदेव परमेश्वर, (उत) तथा (मृत्युः इन्द्रः) मृत्युरूप सम्राट् [इन सबके सहयोग द्वारा मारो।]
टिप्पणी -
[पृश्निः= भूमिः (सायण, ऋ० १।२३।१०)। इन्द्र, वरुण= इन्द्रश्च सम्राड् वरुणश्च राजा (यजु:० ८।३७)। सोमः राजा (यजु:० १७।४०), मरुतः (यजु:० १७।४०)। महादेवः (अथर्व १३।४(१)।४)।]