English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 27/ मन्त्र 6
सूक्त - कपिञ्जलः
देवता - रुद्रः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - शत्रुपराजय सूक्त
रुद्र॒ जला॑षभेषज॒ नील॑शिखण्ड॒ कर्म॑कृत्। प्राशं॒ प्रति॑प्राशो जह्यर॒सान्कृ॑ण्वोषधे ॥
स्वर सहित पद पाठरुद्र॑ । जला॑षऽभेषज । नील॑ऽशिखण्ड । कर्म॑ऽकृत् । प्राश॑म् । प्रति॑ऽप्राश: । ज॒हि॒ । अ॒र॒सान् । कृ॒णु॒ । ओ॒ष॒धे॒ ॥२७.६॥
स्वर रहित मन्त्र
रुद्र जलाषभेषज नीलशिखण्ड कर्मकृत्। प्राशं प्रतिप्राशो जह्यरसान्कृण्वोषधे ॥
स्वर रहित पद पाठरुद्र । जलाषऽभेषज । नीलऽशिखण्ड । कर्मऽकृत् । प्राशम् । प्रतिऽप्राश: । जहि । अरसान् । कृणु । ओषधे ॥२७.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 27; मन्त्र » 6
मन्त्र विषय - বুদ্ধ্যা বিবাদঃ কর্ত্তব্য ইত্যুপদিশ্যতে
भाषार्थ -
(রুদ্র) হে জ্ঞানপ্রাপক ! হে দুঃখবিনাশক ! (জলাষভষেজ) হে সুখদায়ক ঔষধিসম্পন্ন ! (নীলশিখণ্ড) হে নিধি বা নিবাসস্থান প্রাপক ! (কর্মকৃৎ) হে কার্যকুশল ! (প্রাশম্) আমার বাদীর (প্রতিপ্রাশঃ) প্রতিবাদীদের (জহি) বিনাশ করো, (ওষধে) হে তাপ পানকারী [ঔষধিরূপ বুদ্ধি ! সেই সকলকে] (অরসান্) ক্ষীণ/নীরস (কৃণু) করো॥৬॥
भावार्थ - যেমন উপকারী চতুর সদ্বৈদ্য সুপরীক্ষিত ঔষধির দ্বারা সংসারে উপকার করে, সেভাবেই মনুষ্যদের নিজের বুদ্ধিপ্রভাব দ্বারা কার্যকুশল হয়ে সদা উপকারী থাকা উচিৎ ॥৬॥
इस भाष्य को एडिट करें