अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 36/ मन्त्र 2
तमु॑ नः॒ पूर्वे॑ पि॒तरो॒ नव॑ग्वाः स॒प्त विप्रा॑सो अ॒भि वा॒जय॑न्तः। न॑क्षद्दा॒भं ततु॑रिं पर्वते॒ष्ठामद्रो॑घवाचं म॒तिभिः॒ शवि॑ष्ठम् ॥
स्वर सहित पद पाठतम् । ऊं॒ इति॑ । न॒: । पूर्वे॑ । पि॒तर॑: । नव॑ऽग्वा: । स॒प्त । विप्रा॑स: । अ॒नि । वा॒जय॑न्त: ॥ न॒क्ष॒त्ऽदा॒भम् । ततु॑रिम् । प॒र्व॒ते॒ऽस्थाम् । अद्रो॑घऽवाचम् । म॒तिऽभि॑: । शवि॑ष्ठम् ॥३६.२॥
स्वर रहित मन्त्र
तमु नः पूर्वे पितरो नवग्वाः सप्त विप्रासो अभि वाजयन्तः। नक्षद्दाभं ततुरिं पर्वतेष्ठामद्रोघवाचं मतिभिः शविष्ठम् ॥
स्वर रहित पद पाठतम् । ऊं इति । न: । पूर्वे । पितर: । नवऽग्वा: । सप्त । विप्रास: । अनि । वाजयन्त: ॥ नक्षत्ऽदाभम् । ततुरिम् । पर्वतेऽस्थाम् । अद्रोघऽवाचम् । मतिऽभि: । शविष्ठम् ॥३६.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 36; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - মনুষ্যকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(নবগ্বাঃ) স্তুতিযোগ্য চরিত্রবান, (সপ্ত) সাত (বিপ্রাসঃ) [ত্বক, নেত্র, কান, জিহ্বা, নাক, মন, এবং বুদ্ধি] ব্যাপনশীল ইন্দ্রিয়-সমূহের ন্যায় (নঃ) আমাদের (পূর্বে) পূর্ব (পিতরঃ) পিতৃগণ (তম্) সেই (উ) ই (নক্ষদ্দাভম্) ব্যাপ্ত দোষ বিনাশকারী, (ততুরিম্) দুঃখ থেকে ত্রাণকারী, (পর্বতেষ্ঠাম্) মেঘ মধ্যে বর্তমান [বিদ্যুতের ন্যায় শুদ্ধস্বরূপ], (অদ্রোঘবাচম্) দ্রোহরহিত বাণীযুক্ত, (মতিভিঃ) বুদ্ধির সাথে (শবিষ্ঠম্) অত্যন্ত বলবান [পরমাত্মাকে] (অভি) সকল দিকে (বাজয়ন্তঃ) জানিয়েছেন ॥২॥
भावार्थ - যে অনাদি অনন্ত পরমাত্মার উপাসনা যোগীজন সদা করেন, সেই পরমেশ্বরের ধ্যান করে সকল মনুষ্য আনন্দ পান ॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें