English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 89/ मन्त्र 4
त्वां जना॑ ममस॒त्येष्वि॑न्द्र सन्तस्था॒ना वि ह्व॑यन्ते समी॒के। अत्रा॒ युजं॑ कृणुते॒ यो ह॒विष्मा॑न्नासुन्वता स॒ख्यं व॑ष्टि॒ शूरः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठत्वाम् । जना॑: । म॒म॒ऽस॒त्येषु॑ । इ॒न्द्र॒ । स॒म्ऽत॒स्था॒ना: । वि । ह्व॒य॒न्ते॒ । स॒म्ऽई॒के ॥ अत्र॑ । युज॑म् । कृ॒णु॒ते॒ । य: । ह॒विष्मा॑न् । न । असु॑न्वत । स॒ख्यम् । व॒ष्टि॒ । शूर॑: ॥८९.४॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वां जना ममसत्येष्विन्द्र सन्तस्थाना वि ह्वयन्ते समीके। अत्रा युजं कृणुते यो हविष्मान्नासुन्वता सख्यं वष्टि शूरः ॥
स्वर रहित पद पाठत्वाम् । जना: । ममऽसत्येषु । इन्द्र । सम्ऽतस्थाना: । वि । ह्वयन्ते । सम्ऽईके ॥ अत्र । युजम् । कृणुते । य: । हविष्मान् । न । असुन्वत । सख्यम् । वष्टि । शूर: ॥८९.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 89; मन्त्र » 4
मन्त्र विषय - মনুষ্যকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [পরম ঐশ্বর্যবান্ পুরুষ] (মমসত্যেষু) নিজ-নিজ উদ্দেশ্যকে সত্য মান্যকারী সংগ্রামে (সমীকে) পরস্পরের সম্মুখে (সতস্থানাঃ) সম্যক্ স্থিত (জনাঃ) মনুষ্য (ত্বাম্) তোমাকে (বি) বিবিধ প্রকারে (হ্বয়ন্তে) আহ্বান করে। (অত্র) এখানে (শূরঃ) বীর পুরুষ [সেই সকল মনুষ্যকে] (যুজম্) সাথী (কৃণুতে) করে, (যঃ) যারা (হবিষ্মান্) ভক্তিযুক্ত এবং (অসুন্বতা) তত্ত্বরস নিষ্পাদনে রত নয় তাদের সহিত (সখ্যম্) মিত্রতা (ন) না (বষ্টি) কামনা করে ॥৪॥
भावार्थ - যেখানে দুই পক্ষ পরস্পরের সাথে নিজ-নিজ উদ্দেশ্যের জন্য যুদ্ধ করে, বুদ্ধিমান্ পুরুষ মধ্যস্থ হয়ে ধর্ম্মাত্মার সহায়তা করে/করুক ॥৪।। পদপাঠের (অসুন্বত) পদে ভুল দৃশ্যমান, ঋগ্বেদের (অসুন্বতা) পদপাঠ সংহিতার অনুকূল, সেই অনুসারে আমি অর্থ করেছি ॥
इस भाष्य को एडिट करें