English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 21/ मन्त्र 2
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - अग्निः
छन्दः - भुरिक्त्रिष्टुप्
सूक्तम् - शान्ति सूक्त
यः सोमे॑ अ॒न्तर्यो गोष्व॒न्तर्य आवि॑ष्टो॒ वयः॑सु॒ यो मृ॒गेषु॑। य आ॑वि॒वेश॑ द्वि॒पदो॒ यश्चतु॑ष्पद॒स्तेभ्यो॑ अ॒ग्निभ्यो॑ हु॒तम॑स्त्वे॒तत् ॥
स्वर सहित पद पाठय: । सोमे॑ । अ॒न्त: । य: । गोषु॑ । अ॒न्त: । य: । आऽवि॑ष्ट: । वय॑:ऽसु । य: । मृ॒गेषु॑ । य: । आ॒ऽवि॒वेश॑ । द्वि॒ऽपद॑: । य: । चतु॑:ऽपद: । तेभ्य॑: । अ॒ग्निऽभ्य॑: । हु॒तम् । अ॒स्तु॒ । ए॒तत् ॥२१.२॥
स्वर रहित मन्त्र
यः सोमे अन्तर्यो गोष्वन्तर्य आविष्टो वयःसु यो मृगेषु। य आविवेश द्विपदो यश्चतुष्पदस्तेभ्यो अग्निभ्यो हुतमस्त्वेतत् ॥
स्वर रहित पद पाठय: । सोमे । अन्त: । य: । गोषु । अन्त: । य: । आऽविष्ट: । वय:ऽसु । य: । मृगेषु । य: । आऽविवेश । द्विऽपद: । य: । चतु:ऽपद: । तेभ्य: । अग्निऽभ्य: । हुतम् । अस्तु । एतत् ॥२१.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 21; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরস্য গুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(যঃ) যে [অগ্নি] (সোমে) সোম [চন্দ্র, অমৃত বা দুধ, ঘৃতাদি] এর (অন্তঃ) ভিতরে/অভ্যন্তরে/মধ্যে, (যঃ) যা (গোষু অন্তঃ) গাভী ও অন্যান্য গবাদি পশুদের মধ্যে, (যঃ) যা (বয়ঃসু) পাখিদের মধ্যে এবং (যঃ) যা (মৃগেষু) বন্য জীবের মধ্যে (আবিষ্টঃ) প্রবিষ্ট, এবং (যঃ) যা (দ্বিপদঃ) দ্বিপদী, ও (যঃ) যা (চতুষ্পদঃ) চতুষ্পদীর মধ্যে (আবিবেশ) প্রবেশ করেছে, (তেভ্যঃ) সেই (অগ্নিভ্যঃ) অগ্নি-সমূহকে [ঈশ্বর তেজকে] (এতৎ) এই (হুতম্) দান [আত্মসমর্পণ] (অস্তু) হোক ॥২॥
भावार्थ - যে অগ্নি চন্দ্রের মধ্যে সূর্যের মাধ্যমে আছে এবং যা সোমলতা বা দুগ্ধাদির প্রভৃতিতে রস পক্ব করে পুষ্টিকর করে, এবং যা প্রাণীদের বেগ, বলবত্তা, বন্যতা, এবং অন্য বিশেষতার কারণ, সেই অগ্নির সংযোজক, বিয়োজক পরমাত্মাকে আমাদের নমস্কার ॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें