English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 21/ मन्त्र 8
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - अग्निः
छन्दः - भुरिक्त्रिष्टुप्
सूक्तम् - शान्ति सूक्त
हिर॑ण्यपाणिं सवि॒तार॒मिन्द्रं॒ बृह॒स्पतिं॒ वरु॑णं मि॒त्रम॒ग्निम्। विश्वा॑न्दे॒वानङ्गि॑रसो हवामह इ॒मं क्र॒व्यादं॑ शमयन्त्व॒ग्निम् ॥
स्वर सहित पद पाठहिर॑ण्यऽपाणिम् । स॒वि॒तार॑म् । इन्द्र॑म् । बृह॒स्पति॑म् । वरु॑णम् । मि॒त्रम् । अ॒ग्निम् । विश्वा॑न् । दे॒वान् । अङ्गि॑रस: । ह॒वा॒म॒हे॒ । इ॒मम् । क्र॒व्य॒ऽअद॑म् । श॒म॒य॒न्तु॒ । अ॒ग्निम् ॥२१.८॥
स्वर रहित मन्त्र
हिरण्यपाणिं सवितारमिन्द्रं बृहस्पतिं वरुणं मित्रमग्निम्। विश्वान्देवानङ्गिरसो हवामह इमं क्रव्यादं शमयन्त्वग्निम् ॥
स्वर रहित पद पाठहिरण्यऽपाणिम् । सवितारम् । इन्द्रम् । बृहस्पतिम् । वरुणम् । मित्रम् । अग्निम् । विश्वान् । देवान् । अङ्गिरस: । हवामहे । इमम् । क्रव्यऽअदम् । शमयन्तु । अग्निम् ॥२१.८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 21; मन्त्र » 8
मन्त्र विषय - পরমেশ্বরস্য গুণোপদেশঃ
भाषार्थ -
(হিরণ্যপাণিম্) সূর্যাদি তেজ দ্বারা স্তুতি কৃত (সবিতারম্) সর্বপ্রেরক (ইন্দ্রম্) পরম ঐশ্বর্যবান (বৃহস্পতিম্) বৃহৎ লোকসমূহের রক্ষক (বরুণম্) সর্বশ্রেষ্ঠ, (মিত্রম্) হিতকারী (অগ্নিম্) জ্ঞানস্বরূপ পরমেশ্বরের থেকে/প্রতি (বিশ্বান্) সকল (দেবান্) বিজয়ে সহায়ক (অঙ্গিরসঃ) জ্ঞান বা পুরুষার্থ (হবামহে) আমরা প্রার্থনা করি (ইমম্) এই (ক্রব্যাদম্) মাংসভক্ষক (অগ্নিম্) অগ্নি [সমান দুঃখ] কে (শময়ন্তু) তিনি শান্ত করে দেবেন॥৮॥
भावार्थ - মনুষ্য ঈশ্বরের অনুপম গুণ সমূহের অনুভব করে পুরুষার্থী হোক এবং অগ্নি সমান সন্তাপক ও শরীরশোষক দুঃখের বিনাশ করুক ॥৮॥
इस भाष्य को एडिट करें