English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 14/ मन्त्र 6
सूक्त - चातनः
देवता - शालाग्निः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - दस्युनाशन सूक्त
परि॒ धामा॑न्यासामा॒शुर्गाष्ठा॑मिवासरन्। अजै॑षं॒ सर्वा॑ना॒जीन्वो॒ नश्य॑ते॒तः स॒दान्वाः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठपरि॑ । धामा॑नि । आ॒सा॒म् । आ॒शु: । गाष्ठा॑म्ऽइव । अ॒स॒र॒न् । अजै॑षम् । सर्वा॑न् । आ॒जीन् । व॒: । नश्य॑त । इ॒त: । स॒दान्वा॑: ॥१४.६॥
स्वर रहित मन्त्र
परि धामान्यासामाशुर्गाष्ठामिवासरन्। अजैषं सर्वानाजीन्वो नश्यतेतः सदान्वाः ॥
स्वर रहित पद पाठपरि । धामानि । आसाम् । आशु: । गाष्ठाम्ऽइव । असरन् । अजैषम् । सर्वान् । आजीन् । व: । नश्यत । इत: । सदान्वा: ॥१४.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 14; मन्त्र » 6
भाषार्थ -
(আসাম্) এই সদান্বাসমূহের (ধামানি) স্থানসমূহকে (পরি অসরম্) আমি [শীঘ্র] ঘিরে নিয়েছি, (ইব) যেমন (আশুঃ) শীঘ্রগামী অশ্ব (গাষ্ঠাম্=কাষ্ঠাম্) যুদ্ধভূমির শেষ পর্যন্ত শীঘ্র পৌঁছে যায়। এবং হে সদান্বাসমূহ ! (বঃ) তোমাদের (সর্বান্ আজীন্) সমস্ত যুদ্ধকে (অজৈষম্) আমি জয় করে নিয়েছি। অতঃ (সদান্বাঃ) হে সদান্বাসমূহ! (ইতঃ) এখান থেকে (নশ্যত) তোমরা নষ্ট হয়ে যাও/বিনষ্ট হও ।
टिप्पणी -
[কাষ্ঠা=আজ্যন্তঃ, সংগ্রামান্তঃ (নিরুক্ত ২।৫।১৬) আশুঃ অশ্বনাম (নিঘং০ ১।১৪) পরি অসরম্=ইন্দ্রিয়-সমূহের অধিষ্ঠাতা জীবাত্মার উক্তি। সদান্বার স্থান হল, শরীর, ইন্দ্রিয় এবং মন। এগুলিতে নারী রোগ-জীবাণুর নিবাস হয়। আধ্যাত্মিক শক্তিতে সম্পন্ন জীবাত্মা এদের ধামকে ঘিরে এদের নষ্ট করে দেয়। মন্ত্রে আধ্যাত্মিক দেবাসুর সংগ্রাম অভিপ্রেত হয়েছে।]