English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 36/ मन्त्र 3
तमी॑मह॒ इन्द्र॑मस्य रा॒यः पु॑रु॒वीर॑स्य नृ॒वतः॑ पुरु॒क्षोः। यो अस्कृ॑धोयुर॒जरः॒ स्वर्वा॒न्तमा भ॑र हरिवो माद॒यध्यै॑ ॥
स्वर सहित पद पाठतम् । ई॒म॒हे॒ । इन्द्र॑म् । अ॒स्य॒ । रा॒य: । पु॒रु॒ऽवीर॑स्य । नृ॒वत॑: । पु॒रु॒ऽक्षो: ॥ य: । अस्कृ॑धोयु: । अ॒जर॑: । स्व॑:ऽवान् । तम् । आ । भ॒र॒ । ह॒रि॒ऽव॒: । मा॒द॒यध्यै॑ ॥३६.३॥
स्वर रहित मन्त्र
तमीमह इन्द्रमस्य रायः पुरुवीरस्य नृवतः पुरुक्षोः। यो अस्कृधोयुरजरः स्वर्वान्तमा भर हरिवो मादयध्यै ॥
स्वर रहित पद पाठतम् । ईमहे । इन्द्रम् । अस्य । राय: । पुरुऽवीरस्य । नृवत: । पुरुऽक्षो: ॥ य: । अस्कृधोयु: । अजर: । स्व:ऽवान् । तम् । आ । भर । हरिऽव: । मादयध्यै ॥३६.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 36; मन्त्र » 3
भाषार्थ -
(তম্) সেই (ইন্দ্রম্) পরমেশ্বরের প্রতি (ঈমহে) আমরা যাচনা করি, কেননা (রায়ঃ) আধ্যাত্মিক এবং প্রাকৃতিক সকল সম্পত্তি (অস্য) এই পরমেশ্বরের, যে পরমেশ্বর (পুরুবীরস্য) অনেককে বীর করেন, ধর্মবীর, দানবীর করেন, (নৃবতঃ) যিনি নর-নারীদের স্বামী, তথা (পুরুক্ষোঃ) সকল অন্নের অন্নপতি। (যঃ) যে (অস্কৃধোয়ুঃ) অক্ষীণ আয়ুযুক্ত নিত্য তথা সনাতন, (অজরঃ) যিনি জরারহিত, (স্বর্বান্) সুখ-সামগ্রীযুক্ত– (হরিবঃ) হে ক্লেশহারী পরমেশ্বরের ভক্ত! (মাদয়ধ্যৈ) নিজের তৃপ্তির জন্য (তম্) সেই পরমেশ্বরের তুমি (আভর) আশ্রয় গ্রহণ করো।
- [অস্কৃধোয়ুঃ=অকৃধ্বায়ুঃ, “কৃধু” ইতি হ্রস্বনাম, নিকৃত্তং ভবতি (নিরু০ ৬.১.৩ )। ক্ষু=অন্নম্ (নিঘং০ ২.৭)।]
इस भाष्य को एडिट करें