English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 89/ मन्त्र 5
धनं॒ न स्प॒न्द्रं ब॑हु॒लं यो अ॑स्मै ती॒व्रान्त्सोमाँ॑ आसु॒नोति॒ प्रय॑स्वान्। तस्मै॒ शत्रू॑न्त्सु॒तुका॑न्प्रा॒तरह्नो॒ नि स्वष्ट्रा॑न्यु॒वति॒ हन्ति॑ वृ॒त्रम् ॥
स्वर सहित पद पाठधन॑म् । न । स्प॒न्द्रम् । ब॒हु॒लम् । य: । अ॒स्मै॒ । ती॒व्रान् । सोमा॑न् । आ॒ऽसु॒नोति॑ । प्रय॑स्वान् ॥ तस्मै॑ । शत्रू॑न् । सु॒ऽतुका॑न् । प्रा॒त: । अह्न॑: । नि । सु॒ऽअष्ट्रा॑न् । यु॒वति॑ । हन्ति॑ । वृ॒त्रम् ॥८९.५॥
स्वर रहित मन्त्र
धनं न स्पन्द्रं बहुलं यो अस्मै तीव्रान्त्सोमाँ आसुनोति प्रयस्वान्। तस्मै शत्रून्त्सुतुकान्प्रातरह्नो नि स्वष्ट्रान्युवति हन्ति वृत्रम् ॥
स्वर रहित पद पाठधनम् । न । स्पन्द्रम् । बहुलम् । य: । अस्मै । तीव्रान् । सोमान् । आऽसुनोति । प्रयस्वान् ॥ तस्मै । शत्रून् । सुऽतुकान् । प्रात: । अह्न: । नि । सुऽअष्ट्रान् । युवति । हन्ति । वृत्रम् ॥८९.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 89; मन्त्र » 5
भाषार्थ -
(যঃ) যে (প্রয়স্বান্) প্রয়াসশীল উপাসক, নিজের (স্পন্দ্রম্) অস্থায়ী (বহুলম্) প্রভূত (ধনম্) সম্পত্তির (ন) সদৃশ, (তীব্রান্ সোমান্) নিজের তীব্র-প্রবাহী ভক্তিরস, (অস্মৈ) এই পরমেশ্বরের প্রতি (আ সুনোতি) পূর্ণরূপে সমর্পিত করে, (তস্মৈ) সেই উপাসকের জন্য, (অহ্নঃ প্রাতঃ) দিনের কোনো প্রাতঃকালে পরমেশ্বর, (স্বষ্ট্রান্) তাঁর জীবনে ব্যাপ্ত (শত্রূন্) কামাদি শত্রুদের, (সুতুকান্) এবং সেগুলো থেকে সুগমতাপূর্বক উৎপন্ন দুষ্পরিণামকে (নি যুবতি) পৃথক্ করেন, এবং (বৃত্রম্) সেই বৃত্রবর্গের (হন্তি) হনন করেন।
- [স্পন্দ্রম্=স্পদি কিঞ্চিচ্চলনে। স্বষ্ট্রান্=সু+অষ্ (অশ্ ব্যাপ্তৌ); যথা “অষ্ট”=অভ্যশ্নুবীতাম্; তথা “অষ্টৌ”=অশ্নোতেঃ (নিরু॰ ১৩.১.২; ৩.২.১০)।]
इस भाष्य को एडिट करें