English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 96/ मन्त्र 18
ग्री॒वाभ्य॑स्त उ॒ष्णिहा॑भ्यः॒ कीक॑साभ्यो अनू॒क्यात्। यक्ष्मं॑ दोष॒ण्यमंसा॑भ्यां बा॒हुभ्यां॒ वि वृ॑हामि ते ॥
स्वर सहित पद पाठग्री॒वाभ्य॑: । ते॒ । उ॒ष्णिहा॑भ्य: । कीक॑साभ्य: । अ॒नू॒क्या॑त् ॥ यक्ष्म॑म् । दो॒ष॒ण्य॑म् । अंसा॑भ्याम् । बा॒हुऽभ्या॑म् । वि । वृ॒हा॒मि॒ । ते॒ ॥९६.१८॥
स्वर रहित मन्त्र
ग्रीवाभ्यस्त उष्णिहाभ्यः कीकसाभ्यो अनूक्यात्। यक्ष्मं दोषण्यमंसाभ्यां बाहुभ्यां वि वृहामि ते ॥
स्वर रहित पद पाठग्रीवाभ्य: । ते । उष्णिहाभ्य: । कीकसाभ्य: । अनूक्यात् ॥ यक्ष्मम् । दोषण्यम् । अंसाभ्याम् । बाहुऽभ्याम् । वि । वृहामि । ते ॥९६.१८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 96; मन्त्र » 18
भाषार्थ -
হে রোগী! (তে) তোমার (গ্রীবাভ্যঃ) গ্রীবা থেকে, (উষ্ণিহাভ্যঃ) কণ্ঠের স্নিগ্ধ ভাগ থেকে, (কীকসাভ্যঃ) কণ্ঠাস্থি ভাগ থেকে, (অনূক্যাৎ) পৃষ্ঠবংশের মূল অর্থাৎ উপরিভাগ থেকে, (অংসাভ্যাম্) দুই কাঁধ থেকে, (বাহূভ্যাম্) দুই বাহু থেকে (তে) তোমার (দোষণ্যং যক্ষ্মম্) ভুজা-সংস্থান সম্বন্ধীয় রোগ (বি বৃহামি) দূর করি।
- [গ্রীবাভ্যঃ= গলার অস্থি থেকে। উষ্ণিহাভ্যঃ=উ+স্নিহ (স্নেহনে), কণ্ঠ-নালী কফের কারণে স্নিগ্ধ থাকে। অনূক্য= অনু (একে-অপরের পর)+উচ্ সমবায়ে, পরস্পর সংযুক্ত ছোটো-ছোটো অস্থি, অর্থাৎ পৃষ্ঠবংশের।]
इस भाष्य को एडिट करें