English
अथर्ववेद - काण्ड 8/ सूक्त 10/ मन्त्र 5
सूक्त - अथर्वाचार्यः
देवता - विराट्
छन्दः - चतुष्पदा प्राजापत्या जगती
सूक्तम् - विराट् सूक्त
सोद॑क्राम॒त्सा ग॑न्धर्वाप्स॒रस॒ आग॑च्छ॒त्तां ग॑न्धर्वाप्स॒रस॒ उपा॑ह्वयन्त॒ पुण्य॑गन्ध॒ एहीति॑।
स्वर सहित पद पाठसा । उत् । अ॒क्रा॒म॒त् । सा । ग॒न्ध॒र्व॒ऽअ॒प्स॒रस॑: । आ । अ॒ग॒च्छ॒त् । ताम् । ग॒न्ध॒र्व॒ऽअ॒प्स॒रस॑: । उप॑ । अ॒ह्व॒य॒न्त॒ । पुण्य॑ऽगन्धे । आ । इ॒हि॒ । इति॑ ॥१४.५॥
स्वर रहित मन्त्र
सोदक्रामत्सा गन्धर्वाप्सरस आगच्छत्तां गन्धर्वाप्सरस उपाह्वयन्त पुण्यगन्ध एहीति।
स्वर रहित पद पाठसा । उत् । अक्रामत् । सा । गन्धर्वऽअप्सरस: । आ । अगच्छत् । ताम् । गन्धर्वऽअप्सरस: । उप । अह्वयन्त । पुण्यऽगन्धे । आ । इहि । इति ॥१४.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 8; सूक्त » 10; पर्यायः » 5;
मन्त्र » 5
विषय - ब्रह्मविद्या का उपदेश।
पदार्थ -
(सा उत् अक्रामत्) वह [विराट्] ऊपर चढ़ी, (सा) वह (गन्धर्वाप्सरसः) गन्धर्व और अप्सरों में [इन्द्रिय रखनेवालों और प्राणों द्वारा चलनेवाले जीवों में] (आ अगच्छत्) आयी, (ताम्) उसको (गन्धर्वाप्सरसः) इन्द्रिय रखनेवालों और प्राणों द्वारा चलनेवाले जीवों ने (उप अह्वयन्त) पास बुलाया, “(पुण्यगन्धे) हे पवित्र ज्ञानवाली (आ इहि) तू आ, (इति) बस” ॥५॥
भावार्थ - सब प्राणी ईश्वरशक्ति के आधार रहते हैं ॥५॥
टिप्पणी -
५−(सा उत् अक्रामत्) अ० ८।८।१५। गा इन्द्रियाणि धरन्ति ये ते गन्धर्वा, अद्भिः प्राणैः सह सरन्ति ये ते अप्सरसः, तान् जीवान् (पुण्यगन्धे) अ० ४।५।३। हे पवित्रगते शुद्धज्ञाने। अन्यत् पूर्ववत् ॥