यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 20
ऋषिः - मयोभूर्ऋषिः
देवता - क्षत्रपतिर्देवता
छन्दः - निचृदार्षी बृहती
स्वरः - मध्यमः
1
द्यौस्ते॑ पृ॒ष्ठं पृ॑थि॒वी स॒धस्थ॑मा॒त्मान्तरि॑क्षꣳ समु॒द्रो योनिः॑। वि॒ख्याय॒ चक्षु॑षा॒ त्वम॒भि ति॑ष्ठ पृतन्य॒तः॥२०॥
स्वर सहित पद पाठद्यौः। ते॒। पृ॒ष्ठम्। पृ॒थि॒वी। स॒धस्थ॒मिति॑ स॒धऽस्थ॑म्। आ॒त्मा। अ॒न्तरि॑क्षम्। स॒मु॒द्रः। योनिः॑। वि॒ख्यायेति॑ वि॒ऽख्याय॑। चक्षु॑षा। त्वम्। अ॒भि। ति॒ष्ठ॒। पृ॒त॒न्य॒तः ॥२० ॥
स्वर रहित मन्त्र
द्यौस्ते पृष्ठम्पृथिवी सधस्थमात्मान्तरिक्षँ समुद्रो योनिः । विख्याय चक्षुषा त्वमभि तिष्ठ पृतन्यतः ॥
स्वर रहित पद पाठ
द्यौः। ते। पृष्ठम्। पृथिवी। सधस्थमिति सधऽस्थम्। आत्मा। अन्तरिक्षम्। समुद्रः। योनिः। विख्यायेति विऽख्याय। चक्षुषा। त्वम्। अभि। तिष्ठ। पृतन्यतः॥२०॥
Translation -
О courser (the sun), heaven is your back; earth is your bottom; mid-space is your body; ocean is your womb. Looking around with your eyes, defeat them who invade us. (1)
Notes -
This mantra is addressed to the king (Dayà. ); to the horse (Uvata). Prtanyatah, पृतनां संग्रमं कर्तुमिच्छत: those who want to make war (upon us). Prtana means hostile army also, In later times, a small army or a division of 243 elephants, as many chariots, 729 horse and 1215 foot soldiers, that is equivalent to 3 vahinis. पृतन्य: means hostile invaders. Abhi tistha, face them, resist them, destroy them.
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal